ရေးသားသူ Dr. Htet Htet Zaw Win
ဆေးပညာပိုင်းဆိုင်ရာတည်းဖြတ်သူ Dr. Thurein Hlaing Win
Coronavirus ဆိုတာ ဘာလဲ။
လူမှာတွေ့ရတဲ့ corona virus တွေကို ၁၉၆၀ နှစ်လယ်ပိုင်းလောက်က စတွေ့ခဲ့တာပါ။ လူကို ကူးစက်နိုင်တဲ့ corona virus တွေကတော့
• 229E (alpha coronavirus)
• NL63 (alpha coronavirus)
• OC43 (beta coronavirus)
• HKU1 (beta coronavirus)
• MERS-CoV (မားစ်ဖြစ်စေသော ဗိုင်းရပ်စ်)
• SARS-CoV (ဆားစ်ဖြစ်စေသော ဗိုင်းရပ်စ်)
• 2019 Novel coronavirus (2019-nCoV)
(တရုတ်ပြည် ဝူဟန်မြို့တွင် တွေ့ရသည့် ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ဗိုင်းရပ်စ်) တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါတွေထဲက ယခုလက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ 2019-nCoVအကြောင်းကို ဆက်ပြောပါမယ်။
2019-nCoV အဆုတ်ရောင်ရောဂါဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ နောက်ဆုံးသတင်း
၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာလက တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့မှာ အမည်မသိ ပြင်းထန်အဆုတ်ရောင်ရောဂါ တစ်မျိုးဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ စုံစမ်းကြည့်လိုက်တော့ ဝူဟန်မြို့မှာရှိတဲ့ သားငါးနဲ့ ပင်လယ်စာလက်ကားဈေးနဲ့ ထိတွေ့ခဲ့သူတွေဖြစ်တယ်လို့ သိရတဲ့အတွက် ၁ ရက်နေ့ကစပြီး ဈေးကိုပိတ်သိမ်းပြီး သန့်ရှင်းရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဇန်နဝါရီ ၉ ရက်နေ့မှာတော့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း (WHO) က ဒါဟာ Novel coronavirus ကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ဆုံးသတင်းတွေအရတော့ လူပေါင်း ၄၀ဝ ထက်မနည်း ကူးစက်ခံရပြီး သေဆုံးသူ ၉ ယောက်အထိ ရှိသွားပါပြီ။ ဗိုင်းရပ်စ်က ဗီဇပြောင်းလဲပြီး ပိုပျံ့နိုင်ခြေရှိတယ်လို့လဲ ပြောပါတယ်။
နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ကတော့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ၁၃ ရက်နေ့က၊ ဂျပန်နိုင်ငံမှာ ၁၆ ရက်နေ့က၊ အမေရိကန်မှာ ၂၁ ရက်နေ့က ကူးစက်ခံရသူရှိပြီလို့ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ထိုင်ဝမ်နဲ့ တောင်ကိုးရီးယားမှာလည်း ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေ့ရပြီလို့ အတည်ပြုလိုက်ပါပြီ။
ကူးစက်နည်းများ
2019-nCoVက coronavirus အမျိုးအစားဖြစ်တဲ့အတွက် တိရစ္ဆာန်ကနေ လူကို ကူးစက်နိုင်ခြေများပါတယ်။ ဒါ့ပြင် လူလူချင်းကူးစက်တာကိုပါ တွေ့နေရပြီး ဘယ်လိုနည်းလမ်းနဲ့ ကူးစက်တာလဲဆိုတာ မသိရသေးပါဘူး။
ရောဂါလက္ခဏာနဲ့ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများ
ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရပြီဆိုရင်
• ဖျားမယ်။
• ချောင်းဆိုးမယ်။
• မောမယ်။ အသက်ရှူရခက်မယ်။
ဒီထက်ပိုဆိုးလာရင်တော့
• အဆုတ်ရောင်မယ်။
• ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမယ်။
• အသက်သေဆုံးတာတွေအထိ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ကုသနည်း
2019-nCoV အတွက် ကာကွယ်ဆေး မရှိသေးပါဘူး။ တိကျတဲ့ ရောဂါကုထုံးလည်း မရှိသေးပါဘူး။ လူနာအခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး လိုအပ်တဲ့ကုသမှုပဲ ပေးနိုင်ပါသေးတယ်။
ကာကွယ်နည်းများ
WHO က ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ရောဂါမကူးစက်အောင် ကာကွယ်တဲ့နည်းလမ်းတွေကတော့
- ဖျားနာခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာချေခြင်းစတဲ့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါလက္ခဏာရှိတဲ့သူတွေနဲ့ အနီးကပ်နေတာကို ရှောင်ပါ။
- လူထူတဲ့နေရာကို မသွားပါနဲ့။
- နှာချေ ချောင်းဆိုးတဲ့အခါ နှာခေါင်းနဲ့ ပါးစပ်လုံအောင် အဝတ်ဒါမှမဟုတ် နှာခေါင်းစည်း သုံးပါ။
- တိရစ္ဆာန်များနဲ့ အကာအကွယ်မရှိဘဲ တိုက်ရိုက်မထိတွေ့ပါနဲ့။
- အသား၊ ငါးများကို ကျက်အောင်ချက်ပါ။ အသားစိမ်း၊ ငါးစိမ်း၊ ကလီစာတွေနဲ့ နို့အစိမ်းတွေကို သတိထားကိုင်တွယ်ပါ။ ချက်ပြီးသားဟင်းတွေနဲ့ ရောမထားပါနဲ့။
-မကြာခဏလက်ဆေးပါ။
-သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ ကလေးတွေနဲ့ ရောဂါအခံရှိသူတွေ သတိထားပါ။
မြန်မာနိုင်ငံကိုရော ရောက်လာနိုင်လား။ ဘာတွေပြင်ဆင်ထားရမလဲ။
တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ရောဂါပိုးဝင်ရောက်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနက လေဆိပ်/ရေဆိပ်နဲ့ နယ်စပ်ဝင်/ထွက်ပေါက်တွေ၊ အထူးသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ထိစပ်နေတဲ့ နယ်စပ်ဝင်/ထွက်ပေါက်တွေမှာ တုပ်ကွေးဆန်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာကို စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုခြင်းနဲ့ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ခြင်းလုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်များသို့ လေကြောင်းခရီးမှတဆင့် ဝင်ရောက်လာတဲ့ ပြည်တွင်းပြည်ပခရီးသွားတွေအနေနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ခရီးသွားများအတွက် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအကြံပေးချက် (Travel advice)ကို လိုက်နာရပါမယ်။ တစ်ကိုယ်ရည်ကာကွယ်နည်းအနေနဲ့ကတော့ အပေါ်မှာ ပြောထားတဲ့ WHO ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ကို လိုက်နာရပါမယ်။ မိမိမှာ သံသယလက္ခဏာရှိနေရင်လည်း ဆေးရုံကို အမြန်သွားရောက်ကုသရပါမယ်။
