နေပြည်တော် ၂၈ နိုဝင်ဘာ
မြန်မာနိုင်ငံ ဒစ်ဂျစ်တယ်မီဒီယာအသင်းဖြစ်မြောက်ရေးကော်မတီက ကြီးမှူးကျင်းပသည့် “ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်းများနှင့် ကိုဗစ်-၁၉အပေါ်မြန်မာနိုင်ငံ တုံ့ပြန်မှု”ခေါင်းစဉ်ဖြင့် အွန်လိုင်းဆွေးနွေးပွဲကို ယနေ့မွန်းလွဲ ၂ နာရီက ကျင်းပရာ ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြင့်ထွေး၊ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်လှထွန်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ဒစ်ဂျစ်တယ်မီဒီယာအသင်းဖြစ်မြောက်ရေး ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးသောင်စုငြိမ်း၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌများဖြစ်ကြသော ဦးကိုကို (စက်မှုတက္ကသိုလ်)နှင့် ဒေါ်နန်းကလျာဝင်း၊ အတွင်းရေးမှူး ဦးမင်းဆွေလှိုင်နှင့် ကော်မတီဝင်များ၊ ဌာနဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများ၊ ဟောပြောဆွေးနွေးသူများနှင့် ဧည့်ပရိသတ်များက အွန်လိုင်းဖြင့် တက်ရောက်ကြသည်။
ရှေးဉီးစွာ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြင့်ထွေး က စွမ်းရည်အာနိသင် ထက်မြက်သော COVID-19 ကာကွယ်ဆေး ပေါ်ပေါက်လာသည့်တိုင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအားလုံးက COVID-19 ကာကွယ်ဆေးကို လိုအပ်နေသဖြင့် အပြိုင်အဆိုင်ဝယ်ယူရန် ကြိုးစားလျက်ရှိမှု၊ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးအတိုင်းအတာနှင့် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး COVID-19 ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံရန်မှာ အချိန်တိုအတွင်းမဖြစ်နိုင်မှု၊ ရောဂါပိုး၏ မျိုးဗီဇပြောင်းလဲလာနိုင်မှုတို့ကြောင့် COVID-19 ရောဂါသည် ကမ္ဘာတွင် ကြာရှည်စွာ ရှိနေနိုင်သည့်အတွက် မိမိတို့သက်ဆိုင်သူအားလုံးက COVID-19 နှင့်သက်ဆိုင်သည့် ဒစ်ဂျစ်တယ် ပလက်ဖောင်းများကို အမြန်ဆုံး ဆက်လက်အားဖြည့်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ COVID-19 ကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်းများ ထိုးသည့်အခါ လိုအပ်မည့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်းများကို လည်းကောင်း၊ COVID-19 နှင့် ဆက်နွှယ်သည့်ကိစ္စရပ်များ အတွက် ထပ်မံလိုအပ်မည့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်းများကို အသစ်ထူထောင်ခြင်းဖြင့် လည်းကောင်း၊ ဆောင်ရွက်ပါက COVID-19 ထိန်းချုပ်မှုလုပ်ငန်းများ ပိုမိုမြန်ဆန်ထိရောက် လာမည်ဖြစ်ပါကြောင်း။
COVID-19 ရောဂါဆိုင်ရာ ဆေးနှင့်ဆေးပစ္စည်းရရှိမှု၊ ဖြန့်ဝေမှု၊ သုံးစွဲမှုများကို စီမံခန့်ခွဲမှုများအတွက် Logistic Management Dashboard ကိုလည်း ဆောင်ရွက်ထားရှိပြီး တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်၊ မြို့နယ် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာနများနှင့် ဆေးရုံများမှာ စတင်အသုံးပြုလျက် ရှိပါကြောင်း။
COVID-19 ဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များ စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ် “Web-based COVID-19 Database Management System Application” (http://covid19db.mohs.gov.mm/) ကိုလည်း ရေးဆွဲထားပြီး အဆိုပါ Application ကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ နိုဝင်ဘာလအတွင်း၌ ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ၊ နေပြည်တော်ရှိ Quarantine Centre များနှင့် နေပြည်တော် ပြည်သူ့ဆေးရုံ (ခုတင်-၃၀၀)တို့တွင် ကနဦး (Pilot) အနေဖြင့် အသုံးပြုဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး လာမည့်ဒီဇင်ဘာလမှစ၍ နေပြည်တော်တွင် စတင်အသုံးပြုသွားမည်ဖြစ်သကဲ့သို့ အခြားတိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်တွင်လည်း အသုံးပြုသွားနိုင်ရေး ဆက်လက် ဆောင်ရွက်မှာဖြစ်ပါကြောင်း။
ဆေးသုတေသနဦးစီးဌာန (ရုံးချုပ်)၊ရန်ကုန်၌ “National COVID-19 Call Centre” ကို (၂၀၂၀) ပြည့်နှစ်၊ ဧပြီလတွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး COVID-19 ရောဂါဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများကို Hotline ဖုန်းနံပါတ် "2019" သို့ မည်သည့် ဖုန်းနံပါတ်နှင့့်မဆို အခမဲ့ခေါ်ဆိုမေးမြန်းနိုင်ရန်လည်း စီစဉ်ဆောင်ရွက်ထားရှိခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာဘာသာစကားဖြင့် ဖြေဆိုမှုတွင် လိုင်းခွဲများအနေဖြင့် နံပါတ် (၁)ရောဂါလက္ခဏာများအကြောင်း၊ နံပါတ် (၂)ကူးစက်နိုင်သောနည်းလမ်းများ အကြောင်း၊ နံပါတ် (၃)ကာကွယ်နိုင်သော နည်းလမ်းများအကြောင်း၊ နံပါတ် (၄)အသွားအလာကန့်သတ်ခြင်း အကြောင်း၊ နံပါတ် (၅)နောက်ဆုံးရ COVID-19 ပိုးတွေ့လူနာအရေအတွက် ၊ နံပါတ် (၆) Quarantine Center များမှ မေးမြန်းမှုများကို ဖြေကြားရန်နှင့် နံပါတ် (၀) - ဆရာဝန်များနှင့် တိုက်ရိုက်မေးမြန်းရန်တို့ကို စီစဉ်ဆောင်ရွက် ထားပါကြောင်း၊ COVID-19 ကူးစက်မှု ပထမလှိုင်းတွင် စက်မှဖြေဆိုမှုအနေဖြင့် ဧပြီလ၌ အကြိမ်ရေ(၅.၂) သန်းကျော်၊ COVID-19 ကူးစက်မှု ဒုတိယလှိုင်းတွင် စက်တင်ဘာလ၌ အကြိမ်ရေ (၆.၃) သန်းခန့်၊ အောက်တိုဘာလ၌ အကြိမ်ရေ (၃.၁) သန်း ခေါ်ဆိုဖြေကြားမှု ရှိခဲ့ပါကြောင်း။
ခေတ်မီသတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာ (ICT) အထောက် အကူပြုလုပ်ငန်းအဖွဲ့၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာနိုင်ငံကွန်ပျူတာ အသင်းချုပ်တို့ ပူးပေါင်းပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားသူများနဲ့ ထိတွေ့ခဲ့မှုရှိ/မရှိ ဆန်းစစ်နိုင်သော စောစောရှာ “Saw Saw Shar” Mobile Application ကိုလည်း ရေးဆွဲအကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပါကြောင်း။
နိုင်ငံတော်အစိုးရမှလည်း ဝန်ကြီးဌာနများရှိ e-Government unit ဖွဲ့စည်းပုံကိုခွင့်ပြုပြီး ဖြစ်သည့်အတွက် မိမိတို့အားလုံးသည် ဤကိစ္စရပ်ကို အထူးအရေးကြီး ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်းသိရှိကာ လိုအပ်သည်များကို အမြန်ဆုံး ဆောင်ရွက်သင့်ပါကြောင်း။
မိမိတို့ဝန်ကြီးဌာန အပါအဝင်ဝန်ကြီးဌာန အသီးသီးမှ e-Government unit များ ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် လည်း ဝိုင်းဝန်းအကြံပြု ဆောင်ရွက်ကြစေလိုပါကြောင်း။
ယခုစကားဝိုင်းဆွေးနွေးပွဲသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရေရှည်အကျိုးအတွက် အရေးကြီးသည့် ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်ပါကြောင်း၊ ဆက်လက်၍လည်း ဝန်ကြီးဌာနအသီးသီး၏ e-Government unit များမှ တာဝန်ရှိသူများ ပါဝင်တက်ရောက်သည့် ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ပေးစေလိုပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ထို့နောက် ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်လှထွန်းက ကိုဗစ်-၁၉ ကဲ့သို့ ကပ်ဘေးများကို တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်သည့်အခါ အောင်မြင်မှုရရှိရန်အတွက် အရေးအကြီးဆုံးမှာ "မှန်ကန်တိကျသည့် သတင်းအချက်အလက်များ၊ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုရှိသည့် သတင်းအရင်းအမြစ်များမှ အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ စီးဆင်းနေရန် လိုအပ်ပါကြောင်း။
မှန်ကန်တိကျသည့် သတင်းအချက်စီး
ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်း အမျိုးမျိုးရှိသည့်အနက် မိမိတို့နိုင်ငံတွင် လူသုံးအများဆုံးမှာ Facebook ဟု လူသိများသည့် လူမှုကွန်ရက်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ၂၀၁၈ အောက်တိုဘာလတွင် ၂၀.၃၃၅ သန်းရှိခဲ့ရာမှ ၂၀၂၀ အောက်တိုဘာလတွင် ၂၇.၅၇သန်း အထိ တစ်ဟုန်ထိုး တိုးတက်လာခဲ့တာတွေ့ရပါကြောင်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက် ရောဂါသည် မိမိတို့နိုင်ငံအတွက် အင်မတန်ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှုကြီးတစ်ခုဖြစ်သဖြင့် တစ်ဦးတစ်ယောက်၊ တစ်စုတစ်ဖွဲ့၊ တစ်ဌာနက ဆောင်ရွက်၍မရနိုင်ပါကြောင်း၊ "COVID-19 ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်၊ ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့်ဗဟိုကော်မတီ" ကို နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ကိုယ်တိုင် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူဖွဲ့စည်းထားပြီးဖြစ်သဖြ
ယင်းနောက် မြန်မာနိုင်ငံဒစ်ဂျစ်တယ်မီဒီယာအသင်း ဖြစ်မြောက်ရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးသောင်းစုငြိမ်းက ကြိုဆို နှုတ်ခွန်းဆက်စကား ပြောကြားသည်။
ထို့နောက် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်းများနှင့် ကိုဗစ်-၁၉ အပေါ် မြန်မာနိုင်ငံတုံ့ပြန်မှု စကားဝိုင်းကို ဆက်လက်ကျင်းပရာ AYA Bank မှ အုပ်ချုပ်မှုဒါရိုက်တာ (ဒစ်ဂျစ်တယ်) ဦးချစ်ထွန်းဖေက ဦးဆောင်ဆွေးနွေးသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ကွန်ပျူတာအသင်းချုပ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာထွန်းသူရသက်၊ ကိုဗစ်-၁၉ စေတနာ့ဝန်ထမ်းလုပ်ခဲ့သူ ဒေါက်တာစိန်ဖြိုးလှိုင်နှင့် စာရေးဆရာမ လွန်းထားထား (ဆေးတက္ကသိုလ်)တို့က ပါဝင် ဆွေးနွေးကြသည်။
ဒေါက်တာထွန်းသူရသက်က Contact Tracing လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာအကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာတွင် ဆောင်ရွက်နေသည့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်းများ၊ QR Code အသုံးပြုဆောင်ရွက်နေသည့် အတွေ့အကြုံများ၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် နည်းပညာကူးပြောင်းမှုများ၏ အထောက်အကူပြုပုံများနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာအသုံးချရာတွင် သတင်းအချက်အလက် ပြည်စုံမှန်ကန်မှုနှင့် သတင်းအချက်အလက် ထိန်းသိမ်းမှုအရေးကြီးပုံများကို ဆွေးနွေးသည်။
ဒေါက်တာစိန်ဖြိုးလှိုင်က ကိုယ်တိုင်ပေါ့စတစ်လူနာအဖြစ် ဆေးရုံတက်ခဲ့စဉ်နှင့် စေတနာ့ဝန်ထမ်း လုပ်အားပေးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့စဉ်က တွေ့ကြုံခဲ့သည့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်းအသုံးပြုပုံများ၊ လူနာမှတ်တမ်းများကို ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာ အသုံးချဆောင်ရွက်သင့်သည့်များ၊ ကိုဗစ်-၁၉ နှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းမှားများ ဖြန့်ဝေနေမှုများကို ဒစ်ဂျစ်တယ် ပလက်ဖောင်းများ အသုံးပြုပညာပေး လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်သင့်သည်များကို ဆွေးနွေးသည်။
စာရေးဆရာမ လွန်းထားထား (ဆေးတက္ကသိုလ်) က အင်္ဂလန်နိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်-၁၉ လူနာများကို Contact Tracing လုပ်ရာ၌ ဒစ်ဂျစ်တယ် ပလက်ဖောင်းများ အသုံးပြုနေမှုအခြေအနေ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ထိန်းချုပ် ကုသမှု လုပ်ငန်းများ အောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်မှုအပေါ်အမြင်နှင့် Tele-medicine နည်းပညာဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာလအတွင်း ပြင်ပဆေးခန်းများက ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုပေးနေသည့် အတွေ့အကြုံများကို ဆွေးနွေးသည်။
ဆက်လက်၍ အွန်လိုင်းမှ တက်ရောက်နားထောင်ကြသူများက မေးခွန်းများကို မေးမြန်းကြရာ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြင့်ထွေး၊ ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်လှထွန်းနှင့် စကားဝိုင်းဆွေးနွေးပွဲ ဟောပြောဆွေးနွေးသူများက ပြန်လည် ဖြေကြားကြသည်။
ထို့နောက် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြင့်ထွေး၊ ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်လှထွန်းတို့က နိဂုံးချုပ်စကားအမှာ ပြောကြားကြပြီး အခမ်းအနားကို ရုပ်သိမ်းလိုက်သည်။
သတင်းစဉ်
