၁၈ မတ်

 

ရွေးကောက်ပွဲဟုဆိုလျှင် နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ အခန်းကဏ္ဍက အရေးပါလာသည်။ ရွေးကောက်ပွဲကို ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် ကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲအဆင့်ဆင့်တို့က စီမံကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်ကြရသည်။ နိုင်ငံရေးပါတီများမှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများနှင့် တစ်သီးပုဂ္ဂလ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြသည်။ မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူများက ဆန္ဒမဲပေး ကြရသည်။ ဤသို့ဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲတိုင်း ရွေးကောက်ပွဲ တိုင်းပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၊ နိုင်ငံရေး ပါတီများနှင့် မဲဆန္ဒရှင်များ သုံးဦးသုံးဖလှယ်သည် တြိဂံပုံသဏ္ဌာန်အဖြစ် မြင်တွေ့ကြရသည်။ ဤတွင် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများအကြောင်း အနှစ်ချုပ် မျှဝေပါရစေ။

 

မှတ်ပုံတင်ခြင်း

 

လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ရပ်အဖြစ်နှင့် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေနှင့်အညီ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီး ဖြစ် ရပါမည်။

 

နိုင်ငံရေးပါတီအမျိုးအစားနှစ်မျိုး

 

နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်သည့်အခါ ပြည်ထောင်စု တစ်ဝန်းလုံးတွင် စည်းရုံးဆောင်ရွက်သည့် ပါတီနှင့် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုအတွင်း၌သာ စည်းရုံးဆောင်ရွက်သည့်ပါတီဟူ၍ နိုင်ငံရေးပါတီ နှစ်မျိုး နှစ်စားရှိသည်။

 

ယင်းပါတီနှစ်မျိုး၏ အဓိကခြားနားချက်မှာ ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံးတွင် စည်းရုံးမည့်ပါတီဖြစ်ပါက နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုသည့်နေ့ရက်မှ စ၍ ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း ပါတီဝင်ဦးရေ အနည်းဆုံး ၁၀၀၀ ကို စည်းရုံးပြီးဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သို့ တင်ပြရသည်။ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံးတွင်ကျင်းပသော မည်သည့် လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်တွင်မဆို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင် ခွင့်ရှိသည်။

 

တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တစ်ခုအတွင်း၌သာ စည်းရုံးမည့်ပါတီဖြစ်ပါက နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုသည့်နေ့မှစ၍ ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း ပါတီဝင်ဦးရေ အနည်းဆုံး ၅၀၀ ကို စည်းရုံးပြီးဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သို့ တင်ပြရသည်။ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ယင်းပါတီစည်းရုံးသည့် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အတွင်းတွင် ကျင်းပသော မည်သည့်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်တွင်မဆို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရှိသည်။

 

စည်းမျဉ်း၊ အလံနှင့် တံဆိပ်

 

နိုင်ငံရေးပါတီတိုင်းသည် ပါတီစည်းမျဉ်းနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံ ရှိသည်။ နိုင်ငံရေးဝါဒ သဘောတရားရှိသည်။ ကိုယ်ပိုင် အလံရှိသည်။ ကိုယ်ပိုင်တံဆိပ်ရှိသည်။ ယင်းတို့ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရရှိရန် စတင်လျှောက် ထားစဉ်ကတည်းက သတ်မှတ်ထားသည့်အတိုင်း လျှောက်လွှာနှင့်အတူ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်သို့ တင်ပြ၍ အတည်ပြုချက်ယူရသည်။

 

ပါတီဝင်များစည်းရုံးခြင်း

 

နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ခုသည် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရရှိသည့်နေ့ မှစ၍ သတ်မှတ်ထားချက်များနှင့် ကိုက်ညီသော ပါတီ ဝင်ခွင့်လျှောက်ထားသူများအား ပါတီဝင်အသိအမှတ်ပြုလွှာများ ထုတ်ပေးခြင်း၊ ပါတီဝင်များထံမှ ပါတီဝင်ကြေး၊ ပါတီလစဉ်ကြေးကောက်ခံခြင်းနှင့် စည်းရုံးခြင်းများကို ပါတီစည်းမျဉ်းနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ခွင့်ရှိသည်။ ပါတီရန်ပုံငွေထားရှိခြင်း နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ခုသည် မိမိ၏ပါတီပိုင်ရန်ပုံငွေကို အောက်ပါအတိုင်း ကောက်ခံစုစည်း၍ စာရင်းပြုစုထား ရှိရသည်-

 

(၁) ပါတီဝင်များထံမှ ကောက်ခံရရှိသော ပါတီဝင်ကြေးနှင့် ပါတီလစဉ်ကြေး၊

 

(၂) ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံသားတစ်ဦးချင်းကဖြစ်စေ၊ အဖွဲ့အစည်းလိုက်ဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံသားပိုင် ကုမ္ပဏီ သို့မဟုတ် ကုမ္ပဏီအစုအဖွဲ့ကဖြစ်စေ ၎င်းတို့ တရားဝင်ရရှိထားသော ငွေကြေးပစ္စည်းများထဲ မှ ပါတီသို့ လှူဒါန်းထည့်ဝင်သည့် ငွေကြေး သို့မဟုတ် ပစ္စည်း၊

 

(၃) ပါတီပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများမှ တရားဝင်ရရှိသော ငွေနှင့် အမြတ်အစွန်း။ အထက်အပိုဒ် (၁) နှင့် (၂) တို့အရ ရရှိသော ငွေကြေး ပစ္စည်းများအပေါ်တွင် ထမ်းဆောင်ရမည့် အခွန်အခများကို ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုသည်။

 

စည်းရုံးခွင့်နှင့် အသုံးစရိတ်

 

နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ရပ်သည် နိုင်ငံတော်အတွင်း ဥပဒေနှင့်အညီ လွတ်လပ်စွာ စည်းရုံးခွင့်ရှိသည်။ လွှတ်တော် သက်တမ်းတစ်ရပ်အတွင်း မိမိပါတီစည်းရုံး ရေးအတွက် ပါတီစည်မျဉ်းနှင့်အညီ သတ်မှတ်ထားသော အသုံးစရိတ်များကို သုံးစွဲခွင့်ရှိသည်။

 

ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်နှင့် အသုံးစရိတ်

 

နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ရပ်သည် လွှတ်တော်ရွေးကောက် ပွဲများတွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရှိသည်။ လွှတ်တော် သက်တမ်းတစ်ရပ်အတွင်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၌ ဖြစ်စေ၊ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ၌ဖြစ်စေ မိမိပါတီကို ကိုယ် စားပြု၍ ရွေးကောက်ခံသော လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးစီအတွက် သတ်မှတ်ထား သောသုံးစရိတ်များကို သုံးစွဲခွင့်ရှိသည်။

 

ပါတီများဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ခြင်း

 

၇ - ၁ - ၂၀၀ ပြည့်နှစ်က ကျင်းပခဲ့သည့် ပထမ အကြိမ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံရေးပါတီ ပေါင်း ၃၇ ပါတီ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ပါတီ ၂ ခုမှကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံ ရသည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်က မဲဆန္ဒနယ် ၄၅ နေရာအတွက် ကျင်းပခဲ့သည့် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံရေး ပါတီပေါင်း ၁၇ ပါတီ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ပါတီ သုံးခုမှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ရွေးကောက်တင် မြှောက်ခံရသည်။

 

၆ - ၁၁- ၂၀၁၅ ခုနှစ်က ကျင်းပခဲ့သည့် ဒုတိယအကြိမ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၉၁ ပါတီ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ပါတီ ၂၂ ခုမှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က မဲဆန္ဒနယ် ၁၉ နေရာအတွက် ကျင်းပခဲ့သည့် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံရေး ပါတီပေါင်း ၂၄ ပါတီ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ ငါးပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်က မဲဆန္ဒနယ် ၁၃ နေရာအတွက် ကျင်းပခဲ့သည့် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၂၄ ပါတီဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ လေပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသည်။

 

ပါတီဖျက်သိမ်းခြင်း

 

ပါတီတစ်ခုသည် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၌ ပြည်သူ့လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ် အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်၊ တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော် သို့မဟုတ် ပြည်နယ် လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များအနက် အနည်းဆုံး မဲဆန္ဒနယ် သုံးနယ်တွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မှုမပြုနိုင်လျှင် သို့မဟုတ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ၌ သတ်မှတ်ထားသည့်အတိုင်း ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မှုမပြုနိုင်လျှင် ပါတီအဖြစ်ဆက်လက် ရပ်တည်ပိုင်ခွင့်မရှိပါ။ ပါတီအဖြစ်မှတ်ပုံတင်ထားခြင်းမှ ဖျက်သိမ်းခံရပါမည်။

 

ယင်းပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် ပါတီမှတ်ပုံတင်ထားခြင်းမှ ပါတီငါးခု ဖျက်သိမ်းခံရပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအပြီး နှစ်ပါတီ ဖျက်သိမ်းခံရသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် မှတ်ပုံတင်ထားခြင်းမှ ဖျက်သိမ်းခံရသည့် ပါတီမရှိခဲ့ပါ။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအပြီး တစ်ပါတီ ဖျက်သိမ်းခံရသည်။

 

ယနေ့အချိန်တွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက် နေ့အထိ နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၉စပါတီမှတ်ပုံတင်ထားပြီး ဖြစ်သည်။ ပါတီသုံးခုမှာ ယာယီရပ်ဆိုင်းခြင်းခံရသဖြင့် ၉၅ ပါတီကျန်ရှိသည်။ ပါတီတည်ထောင်ခွင့် စိစစ်ဆဲ သုံးပါတီဖြစ်ပြီး မှတ်ပုံတင်ခွင့်စိစစ်ဆဲ သုံးပါတီဖြစ်သည်။ ယင်းပါတီများ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ရရှိပါက နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း၁၁ပါတီ ၂ဝ၂ဝ ပြည့်နှစ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖွယ်ရှိပါမည်။

 

ကြိုတင်ပြင်ဆင်ကြရပါမည်

 

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအတွက် နိုင်ငံရေးပါတီများအားလုံးက မိမိတို့ဆောင်ရွက်ရန်ရှိ သည်များကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်ကြရပါမည်။ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်များကို စိစစ်ရသည်။ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို ရွေးချယ်ရသည်။ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၏ မဲရုံကိုယ်စားလှယ်များ၊ အကူကိုယ်စားလှယ်များ၊ ရွေး ကောက်ပွဲ ကိုယ်စားလှယ်များကိုခန့်ထားနိုင်ရန် စီစဉ်ရာတွေ ဖွင့်လှစ်၍ပို့ချပေးရသည်။ မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူများအား ထိတွေ့စည်းရုံးရသည်။ ဤမျှများပြားသော လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ကြိုတင်ဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ကြရမည်ဖြစ်သဖြင့် အချိန်နှင့်အမျှ အလေးပြု သတိမူသင့်သည်။

 

 ရွေးကောက်ပွဲနှင့်အတူ

 

နိုင်ငံရေးပါတီများအတွက် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်သည်အရေးကြီးသော နှစ်တစ်နှစ်ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကျင်းပမည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် မိမိတို့ပါတီက လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း များများရွေးကောက် တင်မြှောက်ခံရရေး မျှော်မှန်းကြိုးစားကြရပါမည်။ နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ကို ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းများ စီမံဆောင်ရွက်ရင်း ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲနှင့်အတူ ဖြတ်ကျော်ရမည်ဖြစ်ကြောင်းပါ။

 

-လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်အများတွင် ဥပဒေနှင့်အညီ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ကြပါစေ။

-အမျိုးသမီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ကြပါစေ၊

-လူတော်လူကောင်းလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ ရွေးချယ်နိုင်ကြပါစေ။