ချစ်စရာ့ကင်ညာ

မြင်းမူမောင်နိုင်မိုး 

(ယမန်နေ့မှ အဆက်) 

ကမ္ဘာ့သတင်းမီဒီယာကောင်စီ၏ နိုင်ငံအလိုက် အစီရင်ခံစာများ တင်သွင်းခြင်း

Media Council of Kenya (MCK) ၏ World Press Freedom Day အခမ်းအနားကို နံနက် ၁၀ နာရီ အထိတက်ရောက်ကြပြီးနောက် ကမ္ဘာ့သတင်း မီဒီယာကောင်စီ၏ တတိယနေ့ အခမ်းအနား အစီအစဉ်များကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ထုံးစံအတိုင်း ဥက္ကဋ္ဌက အမှာစကားပြောကြားသည်။ ထို့နောက် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်းစီအလိုက် မိမိတို့နိုင်ငံအတွင်းရှိ သတင်းမီဒီယာဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးတင်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ပတ်သက်သော အချက်အလက်များကို ကျွန်တော်က ဆွေးနွေးတင်ပြသည်။ ထိုသို့ တင်ပြရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော အခြေအနေများ၏ အရင်းခံအကြောင်း ကိစ္စရပ်များ၊ လက်ရှိအစိုးရ၏ စစ်မှန်သော ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတည်ဆောက်နိုင်ရေးအတွက် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်နေမှုများ၊ ပြည်တွင်းပြည်ပသတင်းမီဒီယာအချို့၏ သတင်းအတု၊ သတင်းအမှားများကြောင့် မလိုလားအပ်သည့်ကိစ္စရပ်များ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရသည့် အခြေအနေများ၊ နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ အဘက်ဘက်က ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုကြောင့် အဘက်ဘက်က တိုးတက် ပြောင်းလဲလာမှုများ၊ အထူးသဖြင့် အစိုးရနှင့်ပြည်သူ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုနှင့် သေဆုံးမှုနှုန်းလျော့နည်း ကျဆင်းမှုများကို ရှင်းလင်းပြောကြားသည်။ မိတ်ဆွေနိုင်ငံများအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေသော သတင်းအချက်အလက်များနှင့် ပတ်သက်၍ အမှန်အတိုင်းသိရှိလိုပါက မိမိတို့ မြန်မာနိုင်ငံသတင်းမီဒီယာကောင်စီနှင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ပြီး သတင်းအမှန်များကိုသာ ဖြန့်ချိ ပေးစေလိုပါကြောင်း ဆွေးနွေးပြောကြားခဲ့သည်။

မိမိ၏ ဆွေးနွေးမှုအပြီးတွင် တန်ဇန်းနီးယား နိုင်ငံသတင်းမီဒီယာကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းတွင် သတင်းသမားများနှင့် ပတ်သက်၍ သူကြားသိထားသော သတင်းများကို ဖြေကြားပေရန် မေးမြန်းသည်။ မိမိက ထိုသတင်းများမှာ မမှန်ကန်ပါကြောင်း၊ သတင်းအတု၊ သတင်းအမှားများသာဖြစ်ကြောင်း ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကမ္ဘာ့သတင်းမီဒီယာကောင်စီ၏ သဘောထားကြေညာချက် ထုတ်ပြန်နိုင်ရန်အတွက် ပဏာမအားဖြင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးကြရာ သတင်းအတု၊ သတင်းအမှားများ ပျံ့နှံ့မှုကို ကာကွယ် တားဆီးနိုင်ရေးအတွက် ကမ္ဘာ့သတင်းမီဒီယာ ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိုင်းက ကြိုးပမ်းအားထုတ် ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံအလိုက် မိမိတို့ပြည်သူများ သတင်းအမှန်သိရှိနိုင်ရေး ခေတ်မီနည်းလမ်းများ အသုံးပြုရန် လိုအပ်ကြောင်းများကို ထည့်သွင်းပါဝင်သော ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ ထို့ပြင် အဆိုပါ ကြေညာချက်ကို ဦးဆောင်ရေးသားရန်အတွက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံး၏ သဘောတူညီမှုအရ မြန်မာနိုင်ငံက ဦးအေးချမ်းကို တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်။ (ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ကြေညာချက်ကို ပူးတွဲဖော်ပြထားသည်။) 

လေ့လာရေးခရီးစဉ်များ

မေ ၆ ရက်တွင် ကမ္ဘာ့သတင်းမီဒီယာကောင်စီ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်များအားလုံး နိုင်ရိုဘီမြို့အတွင်း လည်ပတ်လေ့လာခြင်းနှင့် ကင်ညာသတင်းမီဒီယာ ကောင်စီရုံးချုပ် (KPC) ကို သွားရောက်လေ့လာခြင်း အစီအစဉ်ဖြစ်ပေသည်။ ထိုနေ့က မှတ်မှတ်ရရစီစဉ်ပေးသော ကားတစ်စီးဖြင့် ထွက်ခွာလာရာ မြို့လယ်ကောင်လူစည်ကားသော နေရာမှာ ကားအောက်ပိုင်းမှ မီးခိုးများထွက်လာပြီး ဆက်မောင်း၍ မရတော့သဖြင့် ရပ်တန့်ထားရပြီး နောက်ကားတစ်စီးခေါ်ယူရသည်။ နောက်ကားမလာမီ စောင့်ဆိုင်းနေကြရသည်ဖြစ်ရာ သူတို့ဆီက ဘတ်စ်ကားများကို ရှုမြင်ကြရ၏။ အများအားဖြင့် အသုံးပြုနေသော မော်တော်ယာဉ်များသည် ခေတ်မမီကြတော့ပေ။ အမျိုးသမီးယာဉ်အကူ တစ်ယောက်က ဘတ်စ်ကားပေါ်ကနေပြီး ခရီးသည်များကို လိုက်မလား၊ လိုက်မလားဟု ခေါ်နေသည်ကို တွေ့မြင်ရသည်။

KPC ရုံးချုပ်ကား ခံ့ညားထည်ဝါလှသည်။ အထပ်ငါးထပ်ရှိသော သီးခြားအဆောက်အအုံတစ်ခု ပင်ဖြစ်သည်။ သူတို့ရုံးခန်းများကို လှည့်လည်လေ့လာပြီး သိလိုသည်များ မေးမြန်းသည်ကို ဖြေကြားကြသည်။ ကင်ညာသတင်းမီဒီယာကောင်စီကို သူတို့နိုင်ငံတော်အစိုးရက တစ်နှစ်လျှင် ဒေါ်လာကိုးသန်း ထောက်ပံ့ပေးသည်ဟု ဆိုသည်။

KPC ရုံးချုပ်ကို လေ့လာပြီးနောက် ကင်ညာနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးရုပ်သံလွှင့် လုပ်ငန်းဖြစ်သော KBC (Kenya Broadcasting Corporation) နှင့် ပုဂ္ဂလိကပိုင် သတင်းမီဒီယာလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် (Nations Media Group) သို့ သွားရောက်လေ့လာကြသည်။ 

နိုင်ရိုဘီအမျိုးသားသဘာဝဥယျာဉ် (N.N.P)

မေ ၇ ရက်တွင် ကင်ညာနိုင်ငံ၏ နာမည်ကျော် အမျိုးသားသဘာဝဥယျာဉ် (Nairobi National Park) သို့ သွားရောက်လေ့လာရသည်။ အလွန်ကျယ်ဝန်းလှသော ဥယျာဉ်ကြီးအတွင်း သဘာဝ အလျောက်ပေါက်ရောက်နေသော သစ်ပင်များမှာ ပုပုဝပ်ဝပ် အပင်ကလေးများက များပါသည်။ မြန်မာပြည်မှာ တွေ့ရလေ့ရှိသော ကန္တာရထနောင်းပင် ချုံပုတ်ကလေးများနှင့်ပင် သဏ္ဌာန်တူသည်။

တွေ့ရှိရသမျှ တိရစ္ဆာန်များကလည်း အမျိုးစုံလင်လှသည်။ ရှေးဦးစွာ ရာနှင့်ချီသော ရွှေသမင် အုပ်များကို ဟိုနေရာ၊ သည်နေရာ နေရာမျိုးစုံမှာ တွေ့သည်။ ထို့ပြင် ကျွဲရိုင်းအုပ်တွေ၊ မြင်းကျား အုပ်တွေကလည်း ကောင်ရေများစွာ ပြေးကာလွှားကာ မြူးတူးနေကြပေသည်။ ငှက်ဆိုလျှင်လည်း ဧရာမကြက်ဆင်ကြီးတွေကို တအံ့တဩရှုမြင်ရသည်။ ကျွန်တော်တို့ လှည့်လည်ကြည့်ရှုသော ကားနှင့် လမ်းကြားမှထွက်လာသော သစ်ကုလားအုတ်ကြီးတွေ ဆုံမိကြတော့ ကားကိုခေတ္တရပ်တန့်ပေးရသည်။ အတွေ့အကြုံများလှပြီဖြစ်ဟန်ရှိသော သစ်ကုလားအုတ်ကြီးများသည် အေးအေးဆေးဆေးပင် သစ်ပင်တောအုပ်များအကြား ကွေ့ဝင်သွားကြလေသည်။ 

အသည်းယားဖွယ်ကောင်းသည်ကတော့ ခြင်္သေ့ကြီးများပင်ဖြစ်သည်။ နေပူဆာလှုံနေသော ခြင်္သေ့ကြီးများကို ဟိုတစ်ကောင်၊ သည်တစ်ကောင် တွေ့ရသလို တောအုပ်ထဲမှ တလှုပ်လှုပ်ထွက်ခွာလာသော ခြင်္သေ့ကြီးတစ်ကောင်ကို တွေ့ရသည်။

ထိုခြင်္သေ့ကြီးက လမ်းဘေးမှာ ခေတ္တထိုင်၍ တစ်နေရာကို မျှော်ငေးနေစဉ် ကျွန်တော်တို့ စီးလာ သော ကားနှင့်ဆုံကြသည်။ ခြင်္သေ့ကြီးနှင့် ၁၀ ကိုက်၊ ၁၅ ကိုက်မျှသာ ဝေးမည်ထင်၏။ လူတွေက ဓာတ်ပုံရိုက်ကြ၊ လှုပ်ရှားကြနှင့် ရှိသော်လည်း ခြင်္သေ့ကြီးက တုတ်တုတ်မျှမလှုပ်ဘဲ ကားဆီကို မမှိတ်မသုန်ကြည့်၍နေ၏။ ကိုအေးချမ်းက ကားပြတင်းမှန်ကိုချကာ သူ့ကင်မရာကြီးဖြင့် တစ်ကွက်ပြီး တစ်ကွက်ရိုက်၍ မှတ်တမ်းယူနေသည်။

“ဟေ့…ကိုအေးချမ်း ကြည့်လုပ်နော်။ မတော်လို့ မျက်စိနောက်ပြီး ခုန်အုပ်လိုက်မှဖြင့် . . .” 

ကျွန်တော်က ကိုအေးချမ်းကို လှမ်း၍ သတိပေးမိသည်။ ထိုနေ့က ဆင်အုပ်ကြီးများကိုလည်း တွေ့ရသည်။ ရေထဲမှာ ငုပ်ချည်ပေါ်ချည် မိကျောင်းကြီးများကိုလည်း မြင်ရသည်။ သဘာဝအမျိုးသား ဥယျာဉ်ထဲတွင် လာရောက်လေ့လာကြသော နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားဧည့်သည်များစွာကိုလည်း တွေ့မြင်ရသည်။ အမှန်စင်စစ် ဤဥယျာဉ်ထဲရှိ တိရစ္ဆာန်များသည် ကင်ညာနိုင်ငံ၏ ဘဏ္ဍာသိုက်များ တစ်နည်းအားဖြင့် လာဘ်ကောင်များပင်ဖြစ်လေသည်။ ကျွန်တော်တို့ တည်းခိုရာဟိုတယ်တွင် နိုင်ငံခြားသား အများအပြားကိုလည်း တွေ့မြင်ရသည်ဖြစ်ရာ ကင်ညာ၏ သဘာဝတောတောင်ရေမြေနှင့် အရိုးခံ အလှအပတွေ၏ ဆွဲဆောင်မှုကြောင့်ပင်ဖြစ်မည်ထင်မိသည်။

ထိုနေ့ညနေ ညစာကို ကင်ညာရိုးရာ စားသောက်ဆိုင်တစ်ဆိုင်တွင် ကျွေးမွေးဧည့်ခံသည်။ သားပိုက်ကောင် အကောင်လိုက်ကင်၊ အမဲကင်၊ ကြက်ကင်၊ ကြက်ဆင်သားကင်၊ သိုးသားကင် အစရှိသည့် အသားကင်များစွာကို ထက်မြနေသော ဓားဖြင့် လှီးကာလှီးကာ နေရာမှာတင် ထိုင်နေစဉ် လာရောက်ကာ ပန်းကန်ထဲသို့ ထည့်ပေးလေသည်။ ကျွန်တော့်မှာ ထိုကဲ့သို့ အကောင်လိုက်ကြီး တွေမြင်လျှင် ဘယ်လိုမှစား၍မရပေ။ မိမိနှင့်အတူ တစ်စားပွဲတည်းထိုင်ရသော အာဖရိကနွယ်ဖွားတို့ကား မြိန်ရေရှက်ရေ သုံးဆောင်နေကြပေသည်။ သူတို့သည် အသီးအရွက်ထက် အသားအတုံးအတစ်တွေကို အလွန်ကြိုက်နှစ်သက်ကြပေသည်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း သူတို့ခန္ဓာကိုယ်တွေက ထွားကျိုင်း နေကြသည်ဖြစ်မည်ဟု ထင်မိ၏။
ထိုနေ့ ညနေမှာပင် တစ်ဦးချင်းစီက နှုတ်ဆက်စကားများပြောကြသည်။ နောက်တစ်ကြိမ်ပြုလုပ်မည့် ပုံမှန်အစည်းအဝေး (Annual General Meeting) ကို တူကီယဲနိုင်ငံမှာ ပြုလုပ်မည်ဟု ဆုံးဖြတ်ကြသည်။ 
ကျွန်တော်က နှုတ်ဆက်စကားပြောရင်း ကဗျာလေးတစ်ပုဒ်ကို ရွတ်ဆိုပြခဲ့သည်။ ကဗျာ ခေါင်းစဉ်ကို Kenya ဟုပဲ အမည်ပေးခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်ကတည်းက သိကျွမ်းခဲ့ရသော ကင်ညာကို ထိုစဉ်က ဤရွေ့ဤမျှ လှပလိမ့်မည်ဟု မထင်မိပေ။

ကင်ညာနိုင်ငံသည် အီကွေတာပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး အရှေ့တောင်ဘက်တွင် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ၊ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ဆိုမာလီယာနိုင်ငံ၊ မြောက်ဘက်တွင် အီသီယိုပီးယားနိုင်ငံ၊ အနောက် မြောက်ဘက်တွင် တောင်ဆူဒန်နိုင်ငံ၊ အနောက်ဘက်တွင် ယူဂန္ဓာနိုင်ငံနှင့် တောင်ဘက်တွင် တန်ဇန်းနီးယားနိုင်ငံတို့ တည်ရှိသည်။ လူဦးရေ ၅၅ သန်းခန့်ရှိပြီး မြို့တော်မှာ နိုင်ရိုဘီ (Nairobi) ဖြစ်သည်။ လူမျိုးစုအားဖြင့် ခီခုယု၊ လုယာ၊ ကာလန်ဂျင်း၊ လူအို၊ ကမ်ဘာ၊ ဆိုမာလီ၊ ကစ်ဆီ၊ မီဂျီကန်ဒါ၊ မေရု နှင့် အခြားမျိုးနွယ်စု အနည်းငယ်တို့ရှိသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ ကိုးကွယ်သူက အများဆုံး ဖြစ်ပေသည်။

ကင်ညာ၏ ရာသီဥတုမှာ တောင်ကြီးမြို့ ရာသီဥတုနှင့် ခပ်ဆင်ဆင်တူသည်။ အေးမြသော ရာသီဥတုရှိသည်။ ကျွန်တော်တို့ တည်းခိုရာ ဟိုတယ်အိပ်ဆောင်များတွင် Aircondition (လေအေးပေးစက်) များ တပ်ဆင်ထားခြင်းမရှိဘဲ သစ်ပင်ကြီးများ အရိပ်ကြောင့် အလိုလိုစိမ့်၍ အေးနေသည်။

ကင်ညာနိုင်ငံသည် ယူဂန္ဓာနိုင်ငံနှင့် တန်ဇန်းနီးယားနိုင်ငံတို့ကဲ့သို့ သားရဲတိရစ္ဆာန် ကြည့်ရှုရန် အလွန်ပင်ထင်ရှားလှသည်။ အရှေ့အနောက် ဆာဗိုအမျိုးသားဥယျာဉ်၊ မာဆိုင်းမာရာ၊ နာကူရူးကန် အမျိုးသားဥယျာဉ်၊ အာဘာဒဲအမျိုးသား ဥယျာဉ်အစရှိသည့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် ထိန်းသိမ်းရေးဒေသနှင့် အမျိုးသားဥယျာဉ်များကြောင့်လည်း ပိုမို၍ထင်ရှားသည်။ ထို့ပြင် လာမူးကဲ့သို့သော ကမ္ဘာ့အမွေခံနေရာများလည်းရှိပြီး နိုင်ငံတကာ ရွက်လှေပြိုင်ပွဲ နှစ်စဉ်ကျင်းပရာဖြစ်သည့် ကီလီဖီကမ်းခြေကဲ့သို့သော ကမ္ဘာကျော်ကမ်းခြေများလည်း ရှိသည်။ ထို့ပြင် ကင်ညာနိုင်ငံ၌ နိုင်ဂါကွန်ဂို ဘာသာစကားများ၊ နိုင်လိုဆဟာရဘာသာစကားများ၊ အာဖရိုအေးရှားတစ်ဘာသာစကားများ၏ ဆုံစည်းရာဒေသဖြစ်သဖြင့် အာဖရိကတိုက်ကြီး၏ လူမျိုးနှင့် ဘာသာစကားတို့ရောပြွမ်းရာ ဒေသကြီးဖြစ်သဖြင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါင်းစုံရှိရာ နိုင်ငံလည်း ဖြစ်ပေသည်။ ကင်ညာနိုင်ငံသည် ရှေးယခင်ကပင် လက်ဖက်နှင့် ကော်ဖီကို ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရောင်းချရာတွင် နာမည်ကြီးလှသည်။ အရှေ့အာဖရိကအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သော ကင်ညာနိုင်ငံသည် အခြားသော အာဖရိကနိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် နိုင်ငံရေးရော စီးပွားရေးပါ တည်ငြိမ်မှုရှိသည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။

ရန်ကုန်မှ ကွာလာလမ်ပူသို့ ၁၀၄၅ မိုင်၊ ကွာလာလမ်ပူမှ ဒိုဟာသို့ ၃၆၇၃ မိုင်၊ ဒိုဟာမှ ကင်ညာသို့ ၂၀၇၆ မိုင် လေယာဉ်ခရီးစဉ်ဖြင့် အကွာအဝေးရှိပေရာ စုစုပေါင်း ရန်ကုန်မှ ကင်ညာသို့ မိုင်ပေါင်း ၇၀၀၀ နီးပါးရှိလေသည်။ ကျွန်တော်တို့၏ အသွားအပြန် ခရီးမိုင်စုစုပေါင်း မိုင် ၁၅၀၀၀ ခန့် ဖြစ်လေသည်။

ဤမျှဝေးကွာသော အရပ်ဒေသသို့ ရောက်ရှိရမည်ဟု ဘယ်တုန်းကမျှ တွေးတောခဲ့ဖူးခြင်းမရှိပေ။ မရောက်ခင်ကတော့ အာဖရိကတိုက်ဆိုတော့ အလွန် ပူပြင်းမည်ထင်မိသည်။ ထိတွေ့ဆက်ဆံရမည့်သူများကိုလည်း အသားအရောင်ကိုကြည့်ပြီး ရှိမ်းတိန်း တိန်းဖြစ်မိသည်။ တကယ်တမ်းရောက်သွားသည့် အခါမှာတော့ သူတို့အရပ်၊ သူတို့ဒေသမှာလည်း သူ့အလှနှင့်သူပါလားဟု လက်ခံရတော့သည်။ ငယ်ငယ်က သူငယ်ချင်းတွေကြား စကားပြောသည့် အခါ အညာသားမို့ အသားမည်း (မဲ) လှချည့်ဟု အပြော ခံရသည့်အခါတို့က အပြင်မည်းပေမယ့် အသည်း (အသဲ) ဖြူပါတယ်ကွဟု ချေပပြောဆိုခဲ့ဖူးသည်။

ယခု ကင်ညာသူ ကင်ညာသားများသည်လည်း အပြင်မည်းပေမယ့် အသည်းဖြူသော ကမ္ဘာ့မိသားစုဝင် ညီအစ်ကိုမောင်နှမများဖြစ်သည်ဟု အသိအမှတ်ပြုမိသည်။ သူတို့ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်ကြသည်။ ခုနစ်ညအိပ် ရှစ်ရက်ခရီးစဉ်အတွင်း သူတို့နိုင်ငံအတွင်းရှိ အဆင့်မြင့်ဟိုတယ်မှာ တည်းခိုခွင့်ရအောင် စီစဉ်ပေးသည်။ နံနက်စောစောနှင့် နံနက်စာစားပြီး သည့်အခါ ညစာစားဖို့ တစ်နပ်စာကို လူတစ်ဦးလျှင် ဒေါ်လာ ၄၀ ဖိုး စားသုံးနိုင်သည်။ 

ခရီးစဉ်၏ အကျိုးအမြတ်

ဤခရီးစဉ်သည် မြန်မာနိုင်ငံသတင်းမီဒီယာကောင်စီ၏ တတိယအကြိမ် သက်တမ်းကာလ အတွင်း ပထမဆုံးသော နိုင်ငံတကာခရီးစဉ်ဖြစ်သည်။ အလွန်တရာဝေးကွာလှသော အာဖရိက တိုက်ရှိ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလေ့လာရခြင်းဖြစ်၍ ထူးခြားသော အတွေ့အကြုံများစွာကို ရရှိခဲ့သည်။ မိမိတို့နိုင်ငံအတွင်းရှိ ဖြစ်စဉ်များကို အိမ်နီးချင်း အရှေ့တောင်အာရှ၊ အာရှဒေသနိုင်ငံများ၊ အမေရိက၊ ဥရောပ အစရှိသည့် တိုက်ကြီးများမှ နိုင်ငံများသာမက အသားအရောင်ချင်းမတူညီသော ဤအာဖရိကနိုင်ငံများကပါ စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်နေခြင်းများရှိသည်ကို လက်တွေ့သိရှိခဲ့ရသည်။
သတင်းအတု၊ သတင်းအမှားများကို ဤအာဖရိက နိုင်ငံများကပါ ယုန်ထင်ကြောင်ထင် ရှိနေကြသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ ထိုသို့ ယုန်ထင်ကြောင်ထင် ရှိနေသည့် သတင်းများကို သတင်းအတု၊ သတင်းအမှားများသာဖြစ်ကြောင်း မိမိတို့မြန်မာသတင်း မီဒီယာကောင်စီက ရှင်းလင်းပြောပြနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့်ပင် ယခင်က မျက်နှာထား အတော်အတန်တင်းတင်းမာမာနှင့်ပြောဆိုခဲ့သော တန်ဇန်းနီးယားနိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ မမ မဟူရာက နောက်ပိုင်းမှာ သတင်းအမှန်သိရှိရသဖြင့် ပျော့ပျောင်းနူးညံ့စွာ ဆက်ဆံလာသည်။ အမှတ်တရ ဓာတ်ပုံတွေအတူတွဲ၍ ရိုက်လာသည်အထိ ရင်းနှီးခင်မင်ခဲ့ကြသည်။ အခြားနိုင်ငံများနှင့်လည်း ချစ်ခင်ရင်းနှီးစွာ ပြောဆိုကြရင်း မိတ်ဆွေသစ်တွေ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ခရီးစဉ်၏ အကျိုးအမြတ်ဟုပင် ဆိုချင်မိသည်။ 

ချစ်စရာ့ကင်ညာ

မည်သို့ပင် ရှိစေကာမူ အေးမြသော ရာသီဥတုလေးနှင့် နေချင့်စဖွယ်ရှိသောမြို့၊ သာယာလှပ သော တောတောင်ရေမြေ သဘာဝရှုခင်းတွေနှင့် တင့်တယ်လှသောမြို့၊ မဟူရာရောင် အသားအရေနှင့် ပုလဲဖြူရောင် သွားစွယ်ကလေးများဖြင့် ပွင့်လင်းဖော်ရွေလှသောမြို့၊ ဤကင်ညာမြို့ ကလေးကား ချစ်စရာကောင်းလှပေသည်။ 

ထို့ကြောင့်ပင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် မိမိကိုယ်တိုင်ရေးဖွဲ့ထားသော ကဗျာလေးတစ်ပုဒ်ကို ရွတ်ဆိုပြခဲ့ရာ မိတ်ဆွေများအားလုံး ရွှင်ပြုံးကြည်နူးစွာ လက်ခုပ်ဩဘာ ထောမနာပြုခဲ့ကြ သည်ကို အမှတ်တရရှိလှပါပေသည်။ 

Kenya
g    Kenya,
    I knew you last 50 years ago,
    when President Jomo Kenyata was alive here.
g     Kenya,
    I don’t know how pretty you are since I haven’t here. Really you are the epitome green forests, great mountains and other natural beauties.
g     Kenya,
    You have the honest people filled with their love.
g     Kenya,
    You have great attractions for visitors not allowing go back their countries. Songs of the birds and rhythms of the streams are your art of attractions.
g     Kenya,
    You are honest, you are polite, you are innocent and you are gentle. But you have the bright and brave youth for the future.
g     Kenya,
    I love you Kenya,
    In a few days we must return to our countries.
    But I didn’t want to say Bye Bye Kenya.Because I keep you forever in my heart.Woo…Kenya, Kenya, Kenya, I love youKenya.I love you more than I can say Kenya and all of the members of WAPC.
The Poet by 
Myin Mu Maung Naing Moe