ကိုရင်သြ - ရေးသားသည်

ကြော့ကြမ်း၊ သော့သွမ်းလှသည့် ကိုရိုနာပိုး ကမ္ဘာအနှံ့ ရွာရိုးကိုးပေါက် သဝေထိုးနေချိန် စီးပွားရေးအထိနာကြရသည့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီး များအနက် အရှေ့ အာရှရှိ ဂျပန်နိုင်ငံကို ကျွန်ုပ် အာရုံစူးစိုက်မိ၏။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ မြို့တော်တိုကျို ကို ဇွန်လ ၁ ရက်မှအစပြု၍ ကန့်သတ်မှုများ ဖြေလျှော့ကာ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်မည်ဟု မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ခိုအိကဲယူရိကိုက မေလ ၂၉ ရက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက် သော် ပြည်သူတို့ အောင့်အည်းသည်းခံလာ ကြရသည့် လူနေမှုဘဝအခြေအနေ အဆုံးသတ်ကာ အလွန်စည်ကားလှသည့် မြို့တော်ကြီးပုံအသွင် စိုစိုပြည်ပြည်ဖြစ်လာ တော့မည်လောဟု ကျွန်ုပ်တွေးတောမိ၏။

မြို့တော်တိုကျိုတွင် ယခုသီတင်းပတ် ကုန်ဆုံးပြီးချိန် ဇွန်လ ၁ ရက်သို့ ကူးပြောင်းမည့်ည၁၂နာရီတွင် နောက်ထပ် ခြေလှမ်းသစ်ကို လှမ်းတော့မည်ဟု ယူရိကို က သတင်းထောက်များအလယ် ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့၏။ အားကစားရုံများ၊ ရုပ်ရှင်ရုံများ နှင့် လက်လီအရောင်းဆိုင်များကို ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် စားသောက်ဆိုင်များနှင့် ကော်ဖီဆိုင်များကို ည ၁၀ နာရီအထိသာ ရောင်းချရန် မေတ္တာရပ်ခံလိုက်ကြောင်း ယူရိကိုက ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ရေး အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းပြောဆို၏။

လွန်ခဲ့သော ရက်အနည်းငယ်အတွင်း တိုကျိုတွင် ကိုရိုနာပိုးကူးစက်ခံရသူ အတည်ပြုလူနာ ၁၅ ဦးအောက်သို့ ရောက်ရှိ ခဲ့သည်။ အစုလိုက်အပြုံလိုက် စစ်ဆေး တွေ့ရှိမှုအခြေအနေမှ လွန်မြောက်လာခဲ့ သည်။ သို့ရာတွင် ဂျပန်နိုင်ငံရှိ မိတကျူးရှူး မြို့ကဲ့သို့သော မြို့ အချို့တွင်မူ ရောဂါ ကူးစက်မှု ဒုတိယလှိုင်းရိုက်ပုတ်မှုကို တွေ့ကြုံနေရဆဲဖြစ်သည်။ ရောဂါပိုးကူးစက် ခံရသူများနှင့် အနီးကပ်ရှိနေခဲ့သူတိုင်း “ပီစီအာရ်” စစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်း ထားပြီး ရောဂါကူးစက်မှုကို ထိန်းချုပ်နိုင် စေရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။

ခိတကျူးရှူးမြို့မှာ ဂျပန်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းတွင် တည်ရှိပြီး လွန်ခဲ့သည့် ခြောက်ရက်တာကာလအတွင်း ရောဂါကူးစက်ခံရသူ ၄၃ ဦးရှိခဲ့လေသည်။ ယင်းမြို့ရှိအလယ်တန်းကျောင်းတစ်ကျောင်း တွင် ပိုးတွေ့သည့် ကျောင်းသားတစ်ဦးရှိခဲ့ရာ ပိုးသတ်ရန် ကျောင်းကို ပိတ်ခဲ့ရသည်။

ဂျပန်နိုင်ငံတွင် မေလ ၃၀ ရက် အခြေပြစာရင်းအရ ကိုဗစ်-၁၉ အတည်ပြု လူနာ ၁၆၇၀၀ ကျော် သေဆုံးသူ ၈၈ဝ ခန့် ရှိခဲ့သည်။ မြို့တော်တိုကျိုအား ဖြေလျှော့သည့် အစီအစဉ်ကြေညာလုဆဲဆဲမှာပင် အစိုးရအဖွဲ့က မေလအတွက် လစဉ် စီးပွားရေး အစီရင်ခံစာကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ စီးပွားရေးသည် လျင်မြန်စွာ ပို၍ဆိုးရွားလာခဲ့ပြီး အခြေအနေမကောင်းလှပါဟု အစီရင်ခံစာ တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဧပြီလ အစီရင်ခံစာပါ ဖော်ပြချက်မှာ လည်း စီးပွားရေးအရ ကျဉ်းကျဉ်းကျပ်ကျပ် ကြုံတွေ့ရသည့်အခြေအနေကို လှစ်ဟ နေ၏။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် အမေရိကန် လီမန်းညီနောင်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဘဏ် ပြိုလဲချိန် ၂၀၀၉ ခုနှစ် မေလနောက်ပိုင်း ၁၁ နှစ်တာကာလအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ကမျောသောပါး အခြေအနေပိုမိုဆိုးရွားလာနေကြောင်း၊ ဒုတိယမြောက်အဖြစ် ပို့ကုန်တင်ပို့မှုကျဆင်းနေရကြောင်း အစီရင်ခံစာ တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဥရောပတိုက်နှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု  တို့တွင် ကျန်းမာရေး ခြေချုပ်ချမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ဝယ်လိုအားကျဆင်းနေရခြင်း၏ ရလဒ်အဖြစ် ပြည်ပပို့ကုန်ရည်မှန်းချက် ထိခိုက်ရ၏။

အလားတူပင် တတိယမြောက်အဖြစ် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ နည်းပါး သွား၏။ ပြည်သူတို့၏ သုံးစွဲမှု၊ စက်မှုလုပ်ငန်း များ၏ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ကုမ္ပဏီများ၏ အကျိုး အမြတ်ဖြစ်ထွန်းမှုတို့ တစ်စတစ်စ ကျဆင်း လာရမှုနှင့်အတူ နှစ်အလိုက်နှိုင်းယှဉ်ချက်အရ ဧပြီတွင် အလုပ်အကိုင်ခေါ်ယူမှု ၂၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ မေလတွင် ၂၆ ရာခိုင်နှုန်း ဆက်တိုက်ကျဆင်း လာခဲ့၏။

သွင်းကုန်အရမူ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်မှု ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေလင့်ကစား မကြာသေးမီ ကာလမှစ၍ တည်ငြိမ်မှုအခြေအနေသို့ ပြန်လည်ဦးတည်လာသည်။ အိမ်နီးချင်း တရုတ်နိုင်ငံတွင် စီးပွားရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြန်လည်နိုးထလာခဲ့ရာ ဖြန့်ချိရေးကွန်ရက်နှင့် ပြန်လည်ချိတ်ဆက်မိသည့် လက္ခဏာအဖြစ် ယူဆရသည်။

ကိုရိုနာပိုးကူးစက်မှုမှ ထိန်းချုပ်နိုင်စေရန် ရည်ရွယ်လျက်ချမှတ်ခဲ့ရသော အရေးပေါ် အခြေအနေကို အစိုးရက ပြန်လည်ရုပ်သိမ်း ပေးခဲ့ပြီးနောက် ဂျပန်နိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် စီးပွားရေး လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်ချက်များ တစ်စတစ်စ သက်ဝင်လှုပ်ရှားလာနေပြီဖြစ်သော်လည်း ကပ်ရောဂါဘေးမှ လွန်မြောက်နိုင် ခြင်းမရှိသေးသဖြင့် စီးပွားရေးအရ လှိုင်းကြီးလေထန်ကာလကို ဆက်လက်ဖြတ်သန်းနေ ရဦးမည်ဟု အစီရင်ခံစာတွင် သုံးသပ်ထား လေသည်။

ကပ်ရောဂါကူးစက်မှု ဒုတိယနှင့် တတိယလှိုင်းများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်ဖွယ်ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင် အံ့သော စီးပွားရေးဘေးအန္တရာယ်များကို သတိကြပ်ကြပ်ဖြင့် အခါမလပ် စောင့်ကြည့်ရပါ ဦးမည်ဟု စီးပွားရေးပြန်လည်ရှင်သန်ရေး ဝန်ကြီး ယာဆုတိုရှိနီရှိမူရာက သတိပေးထားသည်။

ထိုစဉ်အတွင်း ဂျပန်အစိုးရအဖွဲ့က ကပ်ရောဂါကြောင့် စီးပွားရေးထိခိုက်ရခြင်းမှလျော့ပါးသက်သာစေရေးအတွက် လက်ရှိ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်၏ ဒုတိယမြောက်နောက်ဆက်တွဲ ဘတ်ဂျက်အသုံးစရိတ်မေရိကန်ဒေါ်လာ၂၉၆ ဘီလီယံကျော် (ယန်း ၃၁ ဒသမ ၉ ထရီလီယံ) ကို မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် အတည်ပြုပေး ခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ရှင်ဇိုအာဘေး၏ ဝန်ကြီးအဖွဲ့က အတည်ပြုခဲ့သော နောက်ဆက်တွဲ ဘတ်ဂျက်အသုံးစရိတ်သည် ထပ်ဆောင်းဘတ်ဂျက်များအနက် ငွေကြေးအများဆုံး  စံချိန်တင်နိုင်သည်။

စီးပွားရေးအရ ဆက်လက်ရှင်သန်နိုင်စေရန် ရုန်းကန်နေကြရသော ကုမ္ပဏီများအား ဘဏ္ဍာရေးအရ ထောက်ပံ့ ပေးနိုင်ရန်၊ ဒေသဆိုင်ရာစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအား အကူအညီပေးနိုင်ရန် ရန်ပုံငွေပါဝင်သည့်အပြင် ကုမ္ပဏီများ၏ ဆိုင်နေရာငှားရမ်းခများအတွက် အထောက်အပံ့ပေးရေး၊ ကျန်းမာရေးစောင့် ရှောက်မှုလုပ်ငန်း များနှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း များအတွက် အထောက်အပံ့ပြုရေးတို့လည်း ပါဝင်ပေသည်။ ၎င်းအပြင် ကုသရေးဆေးဝါး များ ရှာဖွေဖော်ထုတ်နိုင်ရန်လည်း ငွေကြေး ထောက်ပံ့ပေးမည်ဆို၏။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လ တွင်ကုန်ဆုံးမည့် လက်ရှိဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွက် မူလဘတ်ဂျက်ခွင့်ပြုငွေနှင့် ပထမအကြိမ် ထပ်ဆောင်း ဘတ်ဂျက်ခွင့်ပြုငွေတို့အတွက် လိုငွေပြလာပေရာ အစိုးရငွေချေးစာချုပ် ထုတ်ဝေမှုသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၃၈ ဒသမ ၇ ဘီလီယံအထိ စံချိန်တင် မြင့်တက်ခဲ့ သည်ဆို၏။

ဒုတိယမြောက် နောက်ဆက်တွဲ ဘတ်ဂျက်အတွက် ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ပေး နိုင်ရန် အစိုးရအဖွဲ့က ငွေချေးစာချုပ်များ ထုတ်ဝေရောင်းချမည်ဖြစ်သည်။ ဒေါ်လာ ၈၃၈ ဒသမ၇ ဘီလီယံ စံချိန်တင် ငွေကြေးပမာဏ အထိ အစိုးရငွေချေးစာချုပ်များကို ထုတ်ဝေ မည်ဖြစ်ရာ ယင်းမှာ စုစုပေါင်းနိုင်ငံတော် ဝင်ငွေ၏ ၅၆ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည်။

ဂျပန်ပါလီမန်သည် ဇွန်လ ၁၂ ရက်ထက် နောက်မကျဘဲ ဘတ်ဂျက်အသုံးစရိတ်များအတွက် ခွင့်ပြုချက် ပေးလိမ့်မည်ဟု အစိုးရ အဖွဲ့က မျှော်လင့်သည်။ ထိုစဉ်အတွင်း မေလ ၂၈ ရက်က ပြုလုပ်သော ကုလသမဂ္ဂ၏ အွန်လိုင်းညီလာခံတစ်ရပ် သို့ ဝန်ကြီးချုပ် အာဘေးက ဗီဒီယိုသတင်း စကားပေးပို့ခဲ့ရာတွင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်လည် နာလန်ထူလာစေရေးအတွက် ဂျီ-၂၀ နိုင်ငံများက ဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ကြရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

လူသားတို့အသက်ရှင်သန်နေထိုင်ရေး၊ လူသားဂုဏ်သိက္ခာနှင့်အညီ ရပ်တည်နိုင်ရေးတည်းဟူသော စိန်ခေါ်မှုများ ကို ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးက ရင်ဆိုင်ရေးမှာ အရေးကြီးလှကြောင်း ဂျပန်ခေါင်းဆောင်က သုံးသပ်ပြောကြားသည်။

“လူသားအားလုံး လုံခြုံမှု” ရရှိစေမည့် ချဉ်းကပ်မှုပုံစံတစ်ခု လိုအပ်နေကြောင်း၊ ထိခိုက်လွယ်သူများအပါအဝင် လူသား မှန်သမျှကို နောက်တွင်မချန်ရစ်ဘဲ လက်တွဲ ခေါ်ဆောင်သွားရကြမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ရောဂါကုထုံးများနှင့် ကာကွယ်ဆေးများကို တီထွင်ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် အရေးကြီးသည် သာမက ရောဂါကုထုံးများနှင့် ကာကွယ် ဆေးများကို ကမ္ဘာ့လူသားတိုင်းက အလှမ်းမီ သင့်ကြောင်း ၎င်းက အလေးအနက်ပြု ပြောကြားသည်။

“ကိုဗစ်လွန်ကာလ ကမ္ဘာကြီး” အနေ ဖြင့် ကပ်ဘေးကြောင့် အထိနာခဲ့ရသော ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသည် စီးပွားရေးဘဝ လှုပ်ရှားမှုများ ပြန်လည်အသက်ဝင်စေရေး နှင့် ပြန်လည်နာလန်ထူလာစေရေးအတွက် | အကူအညီပေးရေးအစီအမံများကိုဖော်ဆောင် နိုင်ရန် မိမိတို့ စဉ်းစားသွားကြရလိမ့်မည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ် အာဘေးက ဆိုသည်။

ဂျပန်နိုင်ငံတွင် အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာချက် ရုပ်သိမ်းပေးခဲ့ပြီးနောက် လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးလှုပ်ရှား မှုများ ပြန်လည်အသက်ဝင်နိုင်စေရန် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပေးမှုကို အဆင့်လိုက် ခွင့်ပြုပေးသွားရန် အစိုးရအဖွဲ့က အစီအစဉ်ရေးဆွဲထားသည်။

အစိုးရအဖွဲ့၏ဖြေလျှော့ရေးအစီအစဉ်တွင် အဆင့်သုံးဆင့်ပါရှိပြီး ရက်သတ္တ သုံးပတ်ခြားလျက် တစ်ဆင့်ပြီး တစ်ဆင့် အကောင်အထည်ဖော်သွားရန် ရည်မှန်း ထားသည်။ ရောဂါကူးစက်မှုအခြေအနေကို ပုံမှန် သုံးသပ်ကာ ဖြေလျှော့မှုများကို ပြန်လည် ပြုလုပ်သွားခြင်းဖြင့် ပြည်သူတို့၏ လူနေမှု ဘဝ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရရှိလာစေရန် ဦးတည်သည်။

ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ဘေ့စ်ဘောနှင့် ဂျေလိဂ်ဘောလုံးပွဲများအပါအဝင် ဆုကြေးစား အားကစားပြိုင်ပွဲများကို ဇွန်လ ၁၉ ရက်မှ စ၍ ပြန်လည်ကျင်းပခွင့်ပြုမည်ဖြစ်သော်လည်း အစောပိုင်းတွင် အားပေးကြည့်ရှု သူများ ပြိုင်ပွဲရုံအတွင်းသို့ လာရောက်ခြင်းကို  ပိတ်ပင်ထားမည်ဖြစ်သည်။

ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ကပ်ရောဂါဘေး၏ အဆိုးရွားဆုံးအခြေအနေ ကျော်လွှား လွန်မြောက်ခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံတော်၏ ယန္တရား အပြည့်အဝပြန်လည်လည်ပတ်နိုင်ရေးအလို့ငှာ ဖြေလျှော့ပေးရာတွင် ပြည်သူများအနေဖြင့်လည်း ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါဆိုးကြီး တစ်ကျော့ပြန်ပေါ်ပေါက် လာခြင်းမှ အစဉ်ထာဝရ ရှောင်လွှဲနိုင်ရမည် ဟူ၍ နှလုံးသွင်းအလေးမူလျက် ကျန်းမာရေး ဆိုင်ရာအစီအမံများကို “ပွဲပြီးမီးသေ" သဘောမထားဘဲ ဆက်လက်လိုက်နာသွား ကြမည်ဟု ကျွန်ုပ်တွေးတောမိရင်း “လှမ်းမီ ကမ်းမီ တည်ငြိမ်မှုဆီသို့” ဟု ကျူးရင့်မိပါ သတည်း။ ။