လှုပ်လှုပ်ရှားရှား ကက်ရှ်မီးယား

ကိုရင်ဩ - ရေးသားသည်

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ “အထိမခံ ရွှေပန်းကန်” ဟုဆိုရအံ့လောက်သော ဆီပူအိုးဒေသများတွင် ကက်ရှ်မီးယားပါဝင်ပြီး အိန္ဒိယအုပ်ချုပ်သော ဂျမူးနှင့် ကက်ရှ်မီးယားပြည်နယ်၏ “အထူးကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အဆင့်အတန်း” ကို သမ္မတ၏အမိန့်ဒီကရီအရ ဩဂုတ် ၅ ရက်တွင် ပြန်လည်ပယ်ဖျက်လိုက်သည်ဆိုသော သတင်းတစ်ပုဒ်ကို ကျွန်ုပ်ဖတ်ရှုရသောအခါ အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်အဘယ်မျှ အရေးပါ အရာရောက်သည်ကို စေ့ငုလေ့လာကြည့်မိလေ၏။

အထူးကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်

အိန္ဒိယအုပ်ချုပ်သော ကက်ရှ်မီးယားဒေသ၏ အထူးကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်အဆင့်အတန်းကို ပယ်ဖျက်လိုက် သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက်တည်း လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များကို တသီတတန်း ချမှတ်လိုက်ရာ ဒေသခံ ပြည်သူတို့မှာ ဥုံတလဲလဲဖွတလဲလဲ “ဘုရားတ”ကာ ရှိနေခဲ့ကြရ၏။ အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက လုံခြုံရေး အစီအမံများကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သဖြင့် ပြည်သူတို့မှာ နေအိမ်အပြင်သို့ပင် မထွက်ခွာရဲအောင် လုံလုံလဲလဲနေထိုင်ခဲ့ကြရ၏။ သို့တစေ ဩဂုတ် ၉ ရက်တွင် ရပ်ရွာအတွင်းရှိ ဗလီဝတ်ကျောင်းအချို့၌ သောကြာနေ့ ဘုရားဝတ်ပြုပွဲ တက်လိုက တက်နိုင်ကြောင်း လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့က ခွင့်ပြုပေးခဲ့လေသည်။

မည်သို့ပေဆိုစေ ဂျမူးနှင့်ကက်ရှ်မီး ယားပြည်နယ် ကက်ရှ်မီးယားတောင်ကြား ဒေသရှိ “နွေရာ သီမြို့တော်” ဆရီနာဂါးမြို့ရှိပင်မဗလီဝတ်ကျောင်းတော်ကို ဆက်လက်ပိတ်ထားပြီး လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ တင်းကျပ်သော အစီအမံများကို ဒေသခံပြည်သူတို့ဆက်လက်လိုက်နာနေကြရ၏။

ဩဂုတ် ၄ ရက်မှအစပြု၍ ပြည်နယ်တစ်လွှား ဆက်သွယ်ရေးပြတ်တောက်ခဲ့ရပြီး အင်တာနက်ဆက်ကြောင်းနှင့် မချိတ်ဆက်နိုင်ဖြစ်ခဲ့ရသော်လည်း ဩဂုတ် ၉ ရက်တွင်ဆရီနာဂါးမြို့ကြီး၏ နယ်မြေအချို့တွင်ပြည်သူတို့ အွန်လိုင်းနှင့်ပြန်ချိတ်နိုင်ပြီး မိုဘိုင်းဖုန်း ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်သည်။ သို့ရာတွင် ပြည်နယ်အတွင်း ဆက်သွယ်ရေး ကွန်ရက် အပြည့်အဝဖြန့်ကြက်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ကတိပြုခဲ့

ဩဂုတ် ၅ ရက်တွင် ပြည်နယ်အတွင်း နေဝင်မီးငြိမ်း(အိမ်ပြင်မထွက်ရ) အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များအနေဖြင့် ဩဂုတ် ၁၁ ရက်တွင် “အစ်ပွဲတော်”ကို နွှဲပျော်ခွင့်ရပါမည်ဟုဝန်ကြီးချုပ် နရန်ဒရာမိုဒီက ကတိပြုခဲ့လေသည်။

လတ်တလော ဖြစ်တည်လာသည့်ကက်ရှ်မီးယားအခြေအနေကို သုံးသပ်ကြည့်လေသော် လေ့လာတွေ့ရှိရ သည်ကား ဝန်ကြီးချုပ် နရန်ဒရာမိုဒီ၏ အာဏာရ ဘရာတိယ ဂျနာတာပါတီ(ဘီဂျေပီ) အစိုးရ အဖွဲ့က ဂျမူးနှင့် ကက်ရှ်မီးယားပြည်နယ်၏ အုပ်ချုပ်ခွင့်အာဏာကို စင်းလုံးကျွတ်ချွတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်၏။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဥပဒေပုဒ်မ-၃၇၀ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့် ရရှိခဲ့ခြင်းကို ပြန်လည် ပယ်ဖျက်ကြောင်း အိန္ဒိယအစိုးရအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ရာ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ အငြင်းပွား ပြောဆိုစရာ တစ်ပုံတစ်ပင် ရှိလာခဲ့ရသည်။

အိန္ဒိယအုပ်ချုပ်သော ကက်ရှ်မီးယားဒေသ၌ အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့် အဆင့်အတန်းကိုပြန်လည်ပယ်ဖျက် လုဆဲဆဲမှာပင် ယင်းဒေသ သို့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ထောင်ပေါင်းများစွာကို အိန္ဒိယအစိုးရအဖွဲ့က စေလွှတ်ခဲ့ရာ ဒေသခံပြည်သူတို့မှာ လှုပ်လှုပ်ရွရွဖြင့်ဘာများဖြစ်လာဦးမည်နည်းဟု ဆိုကာ မကြည်သော နှလုံး၊ မပြုံးသော မျက်နှာဖြင့်ရှိနေခဲ့ကြရ၏။

အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည်ပြည်နယ်တစ်ဝန်း မငြိမ်မသက် ကန့်ကွက်အိန္ဒိယမှုများကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် အလို့ငှာ နိုင်ငံရေးသမားများ၊ နိုင်ငံရေးတကြွ်ကလှုပ်ရှားသူများနှင့် တက္ကသိုလ်ကျောင်းဆရာများ အပါအဝင် လူရာပေါင်းများစွာကို ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရအဖွဲ့၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကို ကန့်ကွက်သောဆန္ဒပြပွဲများအတွင်း လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ကျောက်ခဲများဖြင့်ပစ်ပေါက်ခဲ့သည့်ဖြစ်စဉ်များလည်း ကြိုးကြား ကြိုးကြားဖြစ်ပွားခဲ့၏။

မငြိမ်မသက်

ရေမြေတောတောင် တည်ရှိမှုအရ လွန်စွာမှပင် အေးချမ်းသာယာလှပသော ကက်ရှ်မီးယားတောင်ကြားဒေသ၌ ခွဲထွက်ရေးလှုပ်ရှားမှုနှင့်အတူ မငြိမ်မသက်ရှိခဲ့ရမှုမှာ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်း အတန်ကြာမျှ ကြာမြင့်ခဲလေပြီ။ အိန္ဒိယ အုပ်စိုးမှုကို လက်မခံလိုသူများက ၁၉၈၉ ခုနှစ်မှစ၍ လက်နက်စွဲကိုင် ပုန်ကန်လာခဲ့ကြသည်။ အကျိုးဆက် အဖြစ် လူထောင်သောင်းချီ၍ အသက်စတေးပေးဆပ်ခဲ့ကြရသည်။ တစ်ဖက်တွင် လူထုအုံကြွမှု သရုပ်သကန်ကို ဖော်ကျူးသော ဆန္ဒပြပွဲကြီးများ ပုံမှန်လိုလို ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြပွဲများအတွင်း အိန္ဒိယလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့၏ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ပုံနှင့်ပတ်သက်၍ ဝေဖန်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုစွပ်စွဲမှုများလည်း ရှိခဲ့ရသည်။

ရှုမငြီးဖွယ်ရာ ဟိမဝန္တာတောင်တန်းဒေသရှိ ကက်ရှ်မီးယားတောင်ကြားဒေသ၏ မငြိမ်မသက်ဖြစ်မှုကို ဖြစ်စေ သည်ကား အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်အကြား ပိုင်နက်နယ်မြေအငြင်းပွားမှုအကြောင်းတရားဖြစ်၏။ တစ်ချိန် တစ်ခါက စော်ဘွားပိုင်နယ်မြေ ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ဗြိတိသျှအုပ်စိုးမှု ကိုလိုနီစနစ်ပျက်သုဉ်းချိန် ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနှင့်ပါကစ္စတန်ဟူ၍ နှစ်နိုင်ငံပိုင်းခြားသတ်မှတ်လိုက်ရာတွင် ကက်ရှ်မီးယားဒေသမှာ အိန္ဒိယ နိုင်ငံဘက် အခြမ်းနှင့် ပေါင်းစည်းခဲ့သည်။

ကက်ရှ်မီးယားဒေသ ပိုင်ဆိုင်မှုအရေး နှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်မက်များဖြစ်ပွားခဲ့ကြရ ပြီးနောက် နယ်နိမိတ် သတ်မှတ်ကာ ကိုယ့်သီးခြားပိုင်နက်နှင့်ကိုယ် အသီးသီး အသက အသက အုပ်ချုပ်ကြရန် သဘော တူညီခဲ့ကြသည်။ အိန္ဒိယအုပ်ချုပ်သော ဂျမူးနှင့်ကက်ရှ်မီးယားပြည်နယ်တွင် မွတ်စလင်တို့၏ ခွဲထွက်ရေးလှုပ်ရှားမှုအရ ပုန်ကန်ထြွကမှုဖြစ်ပေါ် ခြင်းနှင့်အတူ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုများဖြစ်ပွားလာမှုမှာ နှစ်ပေါင်း ၃၀ မျှ ကြာမြင့်ခဲ့လေပြီ။

အိန္ဒိယပိုင် ကက်ရှ်မီးယားဒေသ၌ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အဆင့်အတန်းကိုနှစ်ပေါင်း ၇၀ ကြာမျှ ခွင့်ပြု ပေးခဲ့ပြီးနောက်ပြန်လည်ပယ်ဖျက်လိုက်ရာ အားလုံး အံ့အားသင့်ခဲ့ကြရသည်။

နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကြာ

နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကြာမှ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးရှုပ်ထွေးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သော ပုဒ်မ- ၃၇၀ ၏ အရေးပါအရာရောက်မှုကိုကြည့်လျှင်ဂျမူးနှင့် ကက်ရှ်မီးယားပြည်နယ်၏ အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရပုံစံကို တွေ့မြင်နိုင် သည်။ ပုဒ်မ-၃၇၀ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ အဆိုပါ ပြည်နယ်သည် ကိုယ်ပိုင်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ ကိုယ်ပိုင် အလံတော်နှင့် ကိုယ်ပိုင်ဥပဒေစည်းမျဉ်းများ ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းခွင့် ရှိခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားရေး၊ ကာကွယ်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးတို့မှအပ မိမိဘာသာမိမိရပ်တည်ခွင့်ရှိသော ပြည်နယ်အဆင့်အတန်းကို ရရှိခဲ့သည်။

အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသအဖြစ် ဂျမူးနှင့် ကက်ရှ်မီးယားပြည်နယ်၏ တစ်သီးပုဂ္ဂလ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ ပြည်နယ်၏ အပြင်ဘက် အခြားပြည်နယ်များမှ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားများသည် ကက်ရှ်မီးယားဒေသ၌ အိမ်ရာခြံမြေ ဝယ်ယူခွင့်ကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ထားခဲ့သည်။

မွတ်စလင်အများစုနေထိုင်ရာ ပြည်နယ်သည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ တထီးတနန်း အုပ်ချုပ်ခွင့်ရရှိခဲ့ခြင်းကြောင့် ဒေသခံ မွတ်စလင်များနှင့် အိန္ဒိယ အစိုးရအဖွဲ့အကြား ရန်သတ္တရုပြုမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရသည်။

ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ဘီဂျေပီပါတီသည်ရွေးကောက်ပွဲ ကတိကဝတ်နှင့်အညီ ပုဒ်မ- ၃၇၀ ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ခြင်းဖြင့် ဂျမူးနှင့် ကက်ရှ်မီးယားပြည်နယ်ကိုအခြားပြည်နယ်များနည်းတူ အိန ́ိယအစိုးရ အဖွဲ့၏ အုပ်စိုးမှုအောက်သို့ ရောက်ရှိစေ ခဲ့သည်။ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခြင်းဖြင့် ဒေသခံ မဟုတ်သူများ အနေဖြင့် ကက်ရှ်မီးယားဒေသ၌ အိမ်ခြံမြေ ဝယ်ယူခွင့်ရရှိကာ မွတ်စလင်အများစုနေထိုင်သော ပြည်နယ်အဖြစ်မှ ဟိန္ဒူနှင့်မွတ်စလင် လူဦးရေအချိုးအစားမျှတသော ပြည်နယ်အဖြစ် ပြောင်းလဲအောင် ဖန်တီး ခြင်းလောဟု ယူဆလာကြသည်။

ကန့်ကွက်မှုများ

မိုဒီ၏ ဆောင်ရွက်ချက်ကို ဟိန္ဒူ ဘာသာဝင်များက လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ ကြိုဆိုခဲ့ကြသော်လည်း အတိုက်အခံပါတီနှင့်တကွမွတ်စလင်တို့က ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကန့်ကွက်မှုများ ပြင်းထန်လာသည်။

ယခုအခါတွင် မိုဒီအစိုးရအဖွဲ့၏ဆောင်ရွက်ချက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်ညီညွတ်ခြင်းရှိ၊ မရှိ အငြင်းပွား လာကြ သည့်တိုင်အောင် မိုဒီက အကြမ်းဖက်မှုမှကင်းဝေးသော၊ ခွဲထွက်ရေးလှုပ်ရှားမှုမှလွန်မြောက်သော ကက်ရှ်မီးယားဒေသ အဖြစ်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိစေမည်ဟူ၍ အခိုင်အမာကြုံးဝါးလိုက်ပုံကို ကျွန်ုပ်အလေးမူ မိရင်း လှုပ်လှုပ်ရှားရှား ကက်ရှ်မီးယား ဟု ကျူးရင့်မိပါသတည်း။ ။

Ref: Article 370: What happened with Kashmir and why it matters (BBC News)