၁၉  ဖေဖော်ဝါရီ

 

နိုင်ဂျီးရီးယားသမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို၂၀၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ရက်မှာ ကျင်းပဖို့ ရက်သတ်မှတ်ခဲ့ပေမယ့် မျှော်လင့်တဲ့အတိုင်း ဖြစ်မလာခဲ့ပါဘူး။ အမျိုးမျိုးသော အကြောင်းပြချက်တွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီးတဲ့ နောက်မှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌဟာ ကြေညာမှုတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ထပ်နာရီအနည်းငယ်အတွင်း မဲရုံတွေဖွင့်လှစ်တော့မှာဖြစ်ပြီး အဲဒီမတိုင်ခင် စနေနေ့ နံနက် ၂ နာရီခွဲခန့်မှာ ရွေးကောက်ပွဲကို ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ပြီလို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

 

သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲကျင်းပ

 

အဲဒီနောက်မှာတော့ သူဟာ သံတမန်တွေ၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာက ရွေးကောက်ပွဲ လေ့လာစောင့်ကြည့်သူတွေ၊ လူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့တွေကို ခေါ်ယူခဲ့ပြီး သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာတော့ လုံခြုံရေးအရ မဟုတ်သလို နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ လွှမ်းမိုးမှုတွေလည်း မရှိဘူးလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်တဲ့သတင်းဟာ သန်းပေါင်းများစွာသော နိုင်ဂျီးရီးယားတွေအတွက် စိတ်ပျက်စရာသတင်းတစ်ပုဒ် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်ခံမယ့် လူပေါင်း ၇၀ ကျော်ထဲက တစ်ဦးကိုသာ ရွေးချယ်ရမယ့်ပွဲဖြစ်လို့ နိုင်ဂျီးရီးယားတွေ စိတ်လှုပ်ရှားနေခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ဟာ စနေနေ့နံနက်စောစောမှာပဲ မဲပေးဖို့ အသင့်ပြင်ထားခဲ့ကြပါတယ်။ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ကြသူတွေထဲမှာ အသက် ၇၆ နှစ်အရွယ် သမ္မတ မူဟန်မက်ဒူဘူဟာရီလည်း အပါအဝင်ဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့တတိယသက်တမ်းအတွက် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်တာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာလည်း မဲပေးဖို့အတွက်ဇာတိရွာကိုသွားခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲရွှေ့ဆိုင်းလိုက်တဲ့အခါမှာတော့ မြို့တော်ကို ပြန်လာခဲ့ပါတယ်။

 

ခရီးဝေးကလာကြသူတွေ

 

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာတော့ သမ္မတမူဟန်မက်ဒူဘူဟာရီကို ထောက်ခံသူတွေဟာ မြို့တော်အဘူဂျာမှာ စုဝေးခဲ့ကြပါတယ်။ သမ္မတဘူဟာရီဟာ လက်ရှိရွေးကောက်ပွဲမှာ အကျဉ်းအကျပ်ကျပ်ထဲ ရောက်နေသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ များပြားလှစွာသော နိုင်ဂျီးရီးယားပြည်သူတွေဟာ မဲပေးနိုင်ဖို့အတွက် ခရီးဝေးက လာခဲ့ကြရသူတွေဖြစ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲကို ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းစကားက သူတို့အားလုံးကို စိတ်ပျက်လက်ပျက်ဖြစ်စေတာ အမှန်ပါပဲ။ မစ္စတာဘူဟာရီနဲ့ သူ့ရဲ့အဓိကပြိုင်ဘက်ဖြစ်သူ အသက် ၇၂ နှစ်အရွယ် အာတီကူအဘူဘာကာတို့ နှစ်ဦးစလုံးဟာ သူတို့ကိုယ်တိုင် ရွေးကောက်ပွဲ တစ်ပတ်နောက်ဆုတ်လိုက်ရတဲ့ အခြေအနေအပေါ် ရှုတ်ချကြပေမယ့်သူတို့ကို ထောက်ခံကြသူတွေကိုတော့ စိတ်ရှည်ရှည်ထားဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ကြပါတယ်။ မစ္စတာဘူဟာရီကို ဝေဖန်ကြသူတွေကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့သမ္မတသက်တမ်း လေးနှစ်တာကာလအတွင်းမှာ မစ္စတာဘူဟာရီဟာ အရင်တုန်းက သူကတိပေးထားခဲ့သလို တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးကို ပြုပြင်ပေးမယ်၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေးမယ်၊ လုံခြုံရေးအင်အားကို မြှင့်တင်ပေးမယ် အစရှိတဲ့ကတိတွေကို အောင်မြင်အောင်မလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ဝေဖန်ကြပါတယ်။ လုံခြုံရေးအပိုင်းကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း ဘိုကိုဟာရမ် အကြမ်းဖက်သမားတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှု၊ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေရဲ့တိုက်ခိုက်မှုဟာ မြင့်တက်လာတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ အခုသီတင်းပတ်အတွင်းမှာကိုပဲ ကန်ဒူနာမြို့မှာ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ တင်းမာမှုတွေကြား ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ ပဋိပက္ခတွေကြောင့် လူပေါင်း ၆၀ ခန် အသတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ လက်ရှိသမ္မတဟာ သူ့ရဲ့နိုင်ငံရေးအရ ရန်သူတွေကို ဦးတည်ပြီး အကျင့်ပျက်ခြစားမှုဆန့်ကျင်ရေး မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဝေဖန်သူတွေက ပြောပါတယ်။

 

အပြန်အလှန်စွပ်စွဲနေခဲ့ကြ

 

ဒုတိယသမ္မတဟောင်းဖြစ်သူ အဘူဘာကာဟာ ချမ်းသာတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အကျင့်ပျက်ခြစား စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရသူလည်း ဖြစ်တယ်။ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်မှာတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဥပဒေပြုလွှတ်တော် ဆပ်ကော်မတီခွဲတစ်ခုက မစ္စတာအဘူဘာကာကို နိုင်ငံခြားဘဏ်အကောင့်ထဲကို နိုင်ဂျီးရီးယားက ရေနံရောင်းမှုမှရရှိသည့် အခွန်ငွေဒေါ်လာ ၁၀ သန်းခန့်ကို လျှို့ဝှက်ဘဏ်စာရင်းကနေလွှဲပြောင်း ပေးခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲထားခဲ့ပါတယ်။ မစ္စတာအဘူဘာကာကတော့ သူ့အနေနဲ့တစ်ခါမှ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်မှုကြောင့် တရားစွဲဆိုခြင်း မခံရဖူးဘူးလို့ ပြန်လည်ချေပခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရှေ့တန်းကပြေးနေတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီကြီးနှစ်ခုရဲ့ခေါင်းဆောင်တွေကတော့ ရွေးကောက်ပွဲရက် ရွှေ့လိုက်ရတဲ့အပေါ် အမြတ်ထုတ်ဖို့ ကြိုးစားနေကြတယ်ဆိုပြီး အပြန်အလှန် စွပ်စွဲနေခဲ့ကြပါတယ်။

 

စိတ်ရှည်ရှည်ထားဖို့တိုက်တွန်း

 

မဲပေးနိုင်တဲ့ မဲရုံတွေရဲ့အဝေးမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ ပြည်သူတွေအဖို့ မဲပေးပွဲကို နောက်တစ်ကြိမ်လာဖို့ဆိုတာ အချိန်ရော ငွေအားပါ တစ်ဖန်ပြန်လည်စိုက်ထုတ်ရမှာပါ။ ဒါကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲနှောင့်နှေးမှုကနေ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သူတွေ ဘယ်လိုအမြတ်ထုတ်လို့ ရနိုင်ပါ့မလဲဆိုတာကတော့ စဉ်းစားစရာပါပဲ။ လက်ရှိသမ္မတ မစ္စတာဘူဟာရီရဲ့ ပါတီအကြီးအကဲတွေကတော့ မစ္စတာအဘူဘာကာဟာ လက်ရှိအခြေအနေအရ အနိုင်ရဖို့ မလွယ်ကူတဲ့အတွက် ရွေးကောက်ပွဲရက် ရွှေ့ထားချိန် အချိန်ခဏလေးအတွင်းမှာ မရိုးမဖြောင့်တာတွေလုပ်ဖို့၊ သိက္ခာချဖို့လုပ်နေတယ်လို့ စွပ်စွဲကြပါတယ်။ မစ္စတာအဘူဘာကာဘက်ကလည်း လက်ရှိသမ္မတဟာ အချိန်ရွှေ့တာကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး မဲဆန္ဒရှင်တွေကို ဖိနှိပ်ဖို့ လုပ်နေတယ်ဆိုပြီး တန်ပြန်စွပ်စွဲခဲ့ပါ တယ်။ သူတို့ရဲ့အစီအစဉ်ကတော့ ပြည်သူလူထုရဲ့ ဒေါသတွေကို ဆွမယ်။ ဆိုးရွားတဲ့တုံ့ပြန်မှုတွေ ပေါ်ပေါက်လာအောင်လုပ်မယ်။ အဲဒီနောက်မှာတော့ ဒီမိုကရေစီမဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေဆက်လုပ်ဖို့ ကြိုးစားလိမ့်မယ်လို့ မစ္စတာအဘူဘာကာက စွပ်စွဲခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုအပြန်အလှန် စွပ်စွဲနေကြပေမယ့် သူတို့ရဲ့ ထောက်ခံသူတွေကိုတော့ စိတ်ရှည်ရှည်ထားကြဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ နဂိုကတည်းက တင်းမာမှုတွေဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ နောက်ထပ်ပြဿနာတွေ ဖြစ်မလာဖို့ စိတ်ရှည်ရှည်ထားကြပါလို့ တိုက်တွန်းနေကြပါတယ်။

 

အစီအစဉ်တွေကမောက်ကမဖြစ်ကုန်

 

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ဖို့ဆုံးဖြတ်မှုကြောင့် လူတော်တော်များများရဲ့ အစီအစဉ်တွေ ကမောက်ကမဖြစ်ကုန်ရတာကတော့ အမှန်ပါပဲ။ ဥရောပသမဂ္ဂကလာတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရွေးကောက်ပွဲ လေ့လာစောင့်ကြည့်သူတွေ၊ သန်းပေါင်းများစွာသော ပြည်သူတွေ၊ အာဖရိကသမဂ္ဂနဲ့ အမေရိကန်က ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံကြတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေ ဒီလူတွေအားလုံးရဲ့အစီအစဉ်တွေ ကမောက်ကမတွေ ဖြစ်ကုန်ပါတယ်။ လေ့လာစောင့်ကြည့်သူတွေကလည်း တစ်နိုင်ငံလုံးအနဲ့ နေရာယူထားပြီးဖြစ်သလို ဟိုတယ်က အစည်းအဝေး ခန်းမတွေမှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲကို စောင့်ကြည့်ဖို့ အခန်းတွေယူထားပြီးပါပြီ။ ရက်ရွှေ့လိုက်တဲ့အခါမှာတော့ သူတို့ဟာ လေယာဉ်လက်မှတ် ပြန်မှာရတာတွေ၊ ဟိုတယ်အခန်းတွေကို အချိန်ထပ်တိုး ငှားရတာတွေနဲ့ အလုပ်ရှုပ်နေခဲ့ရပါတယ်။ ပြည်သူတွေရဲ့ အခက်အခဲကတော့ ပိုဆိုးပါတယ်။ ပြည်သူအချို့ဟာ မဲပေးချင်လွန်းလို့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိတယ်ဆိုပြီး နာမည်ကြီးတဲ့နယ်မြေတွေကို ဖြတ်ပြီးလာခဲ့ရတာပါ။ အခု ရက်ရွှေ့လိုက်တဲ့အခါမှာတော့ သူတို့အတွက် အခြေအနေတွေဟာ ခက်ခဲကုန်ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲရက်ရွှေ့လိုက်ရတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကောလာဟလတွေ ထွက်လာတဲ့အပေါ်မှာလည်း ပြည်သူတွေက စိုးရိမ်နေကြရပါတယ်။

 

ပြည်သူတွေရဲ့ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေ

 

နိုင်ဂျီးရီးယားရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နာ မာမွတ်ယာကူဘူကတော့ စိန်ခေါ်မှုတွေထဲက တစ်ခုကတော့ မဲပေးရာမှာ အသုံးပြုရမယ့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာသုံး မဲဖတ်တဲ့စက်ပေါင်း တစ်သိန်းရှစ်သောင်းခန့်ဟာ ရွေးကောက်ပွဲရက် ရွှေ့လိုက်တဲ့အခါ ပရိုဂရမ်ပြန်သွင်းဖို့ လိုအပ်လာပြီလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ရာသီဥတုကြောင့်လည်း မဲရုံပေါင်း ၁၂၀ဝ၀ဝ ခန့်ဆီကို ပို့ဆောင်ရမယ့် ရွေးကောက်ပွဲသုံး ပစ္စည်းတွေကိုလည်း ဖြန့်ဝေပေးဖို့ရပ်ဆိုင်း ထားရပါတယ်။ သဲမုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့် အချို့သော လေကြောင်းခရီးစဉ်တွေကို ရပ်ဆိုင်းထားရပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ပစ္စည်းတွေထားရှိတဲ့ အဆောက်အအုံသုံးခုဟာလည်း မသမာသူတွေရဲ့ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်းကို ခံခဲ့ရပါတယ်။ အစပိုင်းကတော့ တစ်ရက်သာ ရက်ရွှေ့လိုက်ဖို့စီစဉ်ခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံအတွင်းမှာရှိတဲ့ ခရစ်ယာန်တွေက တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ကို သဘောမတူကြပြန်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကို စနေနေ့ကနေ တနင်္ဂနွေနေ့ကိုရွှေ့ဖို့ အဆင်မပြေခဲ့ပြန်ပါဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲရက် ရွှေ့လိုက်တဲ့အတွက် ကုန်ကျစရိတ်တွေကတော့ များပြားလှပါတယ်။ လူတွေ၊ စက်တွေ ပြန်ပြီးနေရာချတာတင် မကပါဘူး။ အလုပ်သမားတွေ၊ တက္ကစီယာဉ်မောင်းတွေကအစ သူတို့ရဲ့ တစ်နေ့တာ အလုပ်တွေကို နားပစ်ခဲ့ရလို့ ဆုံးရှုံးမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ မဲပေးပွဲနေ့မှာ လမ်းပေါ်မှာ ယာဉ်အသွား အလာရှင်းနေဖို့၊ ဆိုင်တွေပိတ်ထားဖို့ အစိုးရကကြေညာခဲ့လို့ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် မျှော်လင့်ထားတဲ့အတိုင်း မကျင်းပနိုင်ခဲ့တဲ့ အခါမှာတော့ နိုင်ဂျီးရီးယားပြည်သူတွေအတွက် စိတ်ပျက်စရာ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ။

 

ခြူးစန္ဒီနွေး

 

ကိုးကား -နယူးယောက်တိုင်းမ်